کتاب 53 نفر
گاهی کتاب را خانوادههای ما زیر پلو میگذاشتند و برای ما میفرستادند. گاهی کتابها از راههای فرعی زندان مثلا از پنجره کارخانه که رو به باغ بیرون زندان بود و یا از راه آشپزخانه و یا از برجهای زندان به دست ما میرسید. همانطوری که گفتم مشکل عمده نگاهداری این کتابها در زندان بود. به محض اینکه کتابی به دست ما میرسید، جلد آن را پاره میکردیم و اگر کتاب علمی و یا درسی مثلا کتاب دستور زبان آلمانی و یا انگلیسی و یا روسی بود که چندین نفر از آن استفاده میکردند، اوراق آن را مابین چند نفر تقسیم میکردیم و هر یک از زندانیان سیاسی موظف بود در عرض چند روز محتویات این اوراق را خوانده و در موقع معینی آنها را با اوراق دیگری که مورد استفاده شخص دیگری بود مبادله نماید. منتها این طریقه درباره کتابهای لغت که انواع اقسام آن در زندان وجود داشت از قبیل آلمانی، فرانسه، فرانسه به آلمانی، آلمانی به روسی، روسی به آلمانی، انگلیسی به فرانسه، فرانسه به انگلیسی، عملی نبود، زیرا ما نمیتوانستیم یک کتاب لغت را اوراق کنیم و از همین جهت مکرر اتفاق افتاد که زندان کتابهای لغت ما را در موقع تفتیش گرفت و ما بعدا از زندان خواستیم که این کتابهای توقیف شده را به خانوادههایمان مسترد دارد و چند روزی نگذشت که همین کتابها از راه دیگری باز وارد زندان شد.
صفحه 180