کتاب شاملو به روایت خرمشاهی
کتاب شاملو به روایت خرمشاهی
کیمیای توالی ابیات
شاملو، يحتمل ملهم از جزوة دل شیدای حافظ که مسعود فرزاد در سال ۱۳۲۱ دربارة توالی ابیات غزل معروف «سالها دل طلب جام جم از ما میکرد» منتشر ساخته، سعی بلیغ و البته ناتمامی در بازآوردن ابیات غزلهای حافظ به توالی منطقی نخستین آنها در کار کرده است. تاکنون چه کسی ادعا یا اثبات کرده است که غزل فارسی، بویژه از قرن هفتم - هشتم به بعد، و باز هم بویژه غزلهای حافظ، از توالی منطقی برخوردار بوده یا باید باشد؟ تا بتوان دوباره به سامان نخستینش بازآورد؛ فرق فارق و تفاوت ماهوی غزل و قصیده و یا غزل قرن هشتم و به بعد، با قرن چهارم و پنجم و ششم، در این است که در غزل، علىالخصوص غزل قرن هشتم و بهبعد، لزوماً فكر و مضمون ثابت و واحدی دنبال نمیشود (گیرم که شایعترین مضمون و مایهاش حکایت اطوار عشق است)؛ این بر اثر تکامل غزل و کار گرفتن بیشتر از این قالب به دست حافظ بوده که آنهمه حرف و حکمت را فقط به شرطی میتوانسته است بگوید که در هر بیت یا هرچند بیت از یک غزل بتواند ساز و سرودی دیگر سر کند. حافظ
صفحه ۱۵۲