سلبریتی و مدرنیته‌
پیش درآمدی بر کتاب «ابداع سلبریتی: چهره های عمومی از 1750 تا 1850»

«ماری آنتوانت همان بانو دایاناست!» این حرف فرانسیس فورد کاپولاست که سر صحنه فیلمبرداری فیلم دخترش سوفیا درباره ملکه فرانسوی، از شدت تشابه سرنوشت دو زن جا خورده بود. زاویه زمان پریشانه اختیار شده در فیلم، قویا این شباهت را به ذهن متبادر می‌کند: سوفیا کاپولا، ماری آنتوانت را در قامت دختر امروزی جوانی به تصویر می‌کشد که بین عطشش برای آزادی و قیودی که جایگاه ملوکانه‌اش بر او تحمیل کرده، گرفتار آمده است. موسیقی فیلم که آمیزه‌ای از آثار دوره باروک، گروه‌های راک دهه ۱۹۸۰ و قطعات الکترونیکی است، این تفسیر را به عمد برجسته می‌سازد. در آغاز، ماری آنتوانت به سیاق زنان جوان رازآلود و ماخولیایی فیلم‌های «خودکشی باکره‌ها» و «آنچه به ترجمه ناید» بسـان تجسدی تازه از دختر همیشه نوجوان ظاهر می‌شود؛ پس از آن، درون مایه دیگری رخ می‌نمایاند که سوفیا کاپولا در فیلم‌های بعدی‌اش آن را آشکارا پی گرفت: راه و رسم زندگی سلبریتی‌ها، ماری آنتوانت -همانند بازیگر فیلم «جایی» که در هتل مجللش گرفتار آمده، آنجا که از فرط کسالت طاقتش تاق شده اما مفری برای خروج از آن متصور نیست- با تعهداتی روبه رو می‌شود که به جایگاهش در کسوت چهره‌ای عمومی ارتباط دارد.

آنتوان لیلتی
ترجمه زکیه علیزاده، محمدتقی شریعتی