کتاب راههای نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی
کتاب راههای نفوذ فارسی در فرهنگ و زبان عرب جاهلی
خط سریانی:
با انقراص دولت تدمر، خط پالمیری بکلی از میان نرفت. زیرا به عقیدة أكثر خطشناسان از نیمة اول قرن اول میلادی، خط دیگری از آن مشتق شد که در تمدن خاورمیانه نقش عمدهای بازی کرده است و هنوز به نام خط سریانی مورد استفاده است.
ظاهراً نخستین اثری که از سریانی در دست است، نوشتة بسیار مختصری است که در بیتالمقدس یافته شده است و به زبان سریانی یا آرامی است. این خط پنداری نقطة وصلی میان پالمیری و سریانی نخستین (یا استرانجلو) است. تحول استرانجلو پا به پای تحول مذهب پیش میرود. زیرا هنگامی که مسیحیان در شرق انتشار یافتند، برای ضبط آثار دینی و یا برای تبلیغات خویش به سریانی روی آوردند. اولین دستة این مسیحیان، پیروان نستوریوس بودند که از قرن پنجم م. به بعد در شرق قدرت عظیمی یافتند و خط استرانجلو را گرفته با اندک تغییری وسیلة زبان خود که یک لهجة سریانی شرقی بود، قرار دادند. همین خط است که امروز به خط نسطوری معروف است.
عکس العمل عقائد نستوریوس به صورت کلیسای یعقوبی در مصر جلوه کرد. یعقوبیان از خطی استفاده میکردند که ظاهراً از استرانجلوی نسخی مشتق است و صرطو serto (برابر سطر در عربی) خوانده میشود. این خط و نیز تمدن سریانی بخصوص توسط مارونیان که شعبهای از یعقوبیاناند به اروپائیان شناسانده شد.
صفحه ۶۵