کدام بیداری؟

بیداری، به دور از نمادهای بیدارگرانه انقلابی، قصه زنی معمولی است که خرده‌رؤیاهایی دارد و سر سوزن ذوقی، از رفاه زندگی زناشویی دلزده است، با ملال روزمره‌اش می‌جنگد، درکی از «موهبت مادری» و «شکوهِ همسرداری» ندارد، به سنت‌ها پشت می‌کند و آخرسر هم به دست خود به فنا می‌رود. روایتِ آشنای زن طبقه مرفه قرن نوزدهمی که نمونه‌های اعلایش را در مادام بوواری گوستاو فلوبر، آنا کارنینای لِف تالستوي و هدا گابلرِ هنریک ایبسن دیده‌ایم، با این تفاوت که حالا نویسنده داستان زن است.

تا اواسط قرن بیستم، بیداری رمان مهجوری بود که به اسمِ «ادبیات شهرستانی» در قفسه کتابخانه‌های آمریکا خاک می‌خورد یا نم می‌کشید. اما اتفاقات مهم دهه‌های بعد، یعنی دهه‌های انقلابی شصت و هفتاد میلادی، رونق دوباره‌ای به قصه ملالِ کیت شوپَن داد تا جایی که انتشارات آمریکایی غول‌آسای «نورتون» چاپ این کتاب را پذیرفت و دیری نگذشت که این اثر در برنامه ثابت مطالعات دانشگاهی آمریکا گنجانده شد و جایگاه رفیعی به دست آورد که پیش از آن به آثاری در قواره بهشت گمشده جان میلتون و موبی دیکِ هرمان ملویل داده می‌شد.

یادداشت مترجم