قیام ملت‌ها متعلق به تاریخ است، هرچند که گاه از آن می‌گریزند. جنبشی را که در آن یک فرد تنها، یک گروه، یک اقلیت، یا یک ملت یک‌صدا فریاد می‌زنند «ما دیگر مطیع نیستیم» و آماده‌اند که جان خود را بر کف گذارند و در برابر ظلم بایستند نمی‌توان به هیچ چیز دیگر تقليل داد. برای آنکه هیچ قدرتی توان نابودی مطلق آن را ندارد. محله‌هايِ یهودی‌نشینِ ورشو با مجاری فاضلاب‌هایش که مملو از شورشیان است همیشه خواهد ماند. فرد عصیانگر در تحلیل نهایی توصیف‌ناپذیر است. تحولی ریشه‌ای باید در روند تاریخ و در زنجیرة طولانی علل آن وقفه‌ای ایجاد کند تا یک فرد قادر گردد با تمام وجود مخاطرة مرگ را بر يقينِ اجبار به اطاعت ترجیح دهد. ...اگر جوامع به حیات و بقا ادامه می‌دهند، اگر «قدرت مطلقه» آنقدرها هم «مطلق» نیست، به این دلیل است که در پس همة تسليم‌ها و اجبارها، فراتر از تمام تهديدها، خشونت‌ها و اقناع‌ها، همواره این احتمال هست که زندگی به حراج گذاشته نشود، که قدرت به سمبل قدرتی مبدل شود و، در برابر چوبه‌های دار و مسلسل‌ها، انسان‌ها برخیزند!