پیش‌گفتار

ماهاباراتا یکی از بزرگترین حماسه‌های منظوم جهان و بلندترین سروده‌ای است که تاکنون به رشته‌ی تحریر در آمده. زبان اصلی اثر سانسکریت است و بیش از صد هزار بیت دارد نخستین نسخه‌های به دست آمده از این سروده‌ی حماسی به سده‌ی پنجم یا ششم پیش از میلاد باز می‌گردد. این سروده‌ها تا هفتصد یا هشتصد سال بعد همچنان در حال تکوین بوده‌اند و سرانجام در سده‌ی سوم یا چهارم میلادی کم و بیش ساختارنهایی خود را یافته‌اند. از آن پس تاکنون، نویسنده‌های زیادی با طبع، تفسیر، سنت و ملیت‌های مختلف به آن رنگ بخشیده‌اند. این اثر را باورها، افسانه‌ها، اندیشه‌ها و اسطوره‌هایی پدید آورده‌اند که هنوز بخشی از زندگی مردم هندوستان است حماسه‌ای که هنوز در هند و اندونزی زنده است و به سبک‌های گوناگون روی صحنه یا در کوچه و خیابان اجرا می‌شود. «ماها» در زبان سانسکریت به معنای «بزرگ» یا «کامل» است. «باراتا» نیز نخست نام شخصیتی افسانه‌ای و سپس نام خانوادگی یا نام یک قبیله است.