سرآغاز

رویدادهای ایران و افغانستان و دیگر سرزمین‌های جهان ایرانی بار دیگر نظر همگان را به خود جلب کرده و رونق هر چه بیشتر بررسی‌های جهان ایرانی کنونی را سبب گردیده است. اما مسائل دیروز، مگر آن چه به طور مستقیم از باستان شناسی ماقبل تاریخ و تا حدّی دوره تاریخی ریشه می‌گیرد، هم‌چنان از توجّه کمتری برخوردار بوده است و گردآوری مقالات مجموعة حاضر تحت عنوان هنر و جامعه در جهان ایرانی کوشش ناچیزی است برای جبران این کمبود.

این مجموعه مرکب است از دوازده گفتار که توسط پژوهشگران مؤسسات بزرگ علمی کشورهای ایتالیا، ایران، ایالات متحده امریکا، بریتانیا، شوروی و فرانسه نگاشته شده و هرگاه شرایط مساعد کنونی ادامه یابد، این مجموعه به صورت نخستین مجلّد از سلسله کتابهایی در می‌آید که به بررسی هنر و جامعة ایرانی اختصاص خواهد یافت.

در عنوان کتاب، نام جهان ایرانی از سویی یادآور پیوستگی معنوی این مجلد با سلسله کتاب‌های جهان ایرانی و اسلام است که در سال ۱۳۵۰ - ۱۹۷۱ توسط ژان اُبَن و سپس به دستیاری این جانب برای ایجاد برخوردی نو و به منظور رهایی از بندهای یک شرق شناسی خودکفا تأسیس گردید و از سوی دیگر، این نام روشنگر مرزهای جغرافیایی و تاریخی گسترده‌ای است که در این کتاب‌ها مورد مطالعه قرار خواهد گرفت: سرزمین‌هایی با مرزهای نااستوار در طیّ زمان و در برگیرندة پهنه‌ها و مردمانی که دارای فرهنگ ایرانی بوده و یا بسیار تحت‌تأثیر آن قرار داشته‌اند و هم‌چنین سرزمین‌هایی که فرهنگ بومی آن‌ها توسّط ایرانیان جذب گردیده و خود برای همیشه و یا دراز مدّت از آنِ ایران گشته است.