کتاب براعت استهلال

براعت، مصدر است، به معنای رسیدن به کمال و درگذشتن از همگان؛ برتری یافتن در دانش وادب وكمال وجمال.

استهلال، مصدر است ، به معنای ماه نو را دیدن یا آشکار شدن ماه نو. براعت استهلال، صنعتی‌ست ادبی، و آن آغازکردن سخنیست به طرزی که کاملاً مناسب با مقصود باشد و خوش افتد.
با

براعت استهلال، آن است که مصنف یا شاعر، در ابتدای خطبه ی کتاب یا مطلع قصيده، الفاظی چند ایراد کند که خواننده به محض خواندن آن، از مقصد و مراد نویسنده و گوینده آگاه شود. براعت استهلال که ما، در این کتاب، به اختصار، آن را «استهلال» می گوییم و یا به فارسی متداول، «خوش آغازی» می نامیم ـ درگذشته ی ادب فارسی، غالباً درباب شعر و نظم به کار رفته است؛ چنانکه اگر شاعری، قصیده، قطعه یا غزلی می سرود و در محضر جمعی می خواند ( یا واگذار میکرد که خوش صدایی آن را بخواند) و مخاطبان، در همان ابتدای شعر، به وجد می آمدند و به تأیید وتحسين می پرداختند، و به زبان امروزی «با مفهوم شعر، ارتباط برقرار می‌کردند»، نشانه‌ی براعت استهلال بود و قبول افتادن حرکت آغازین اثر. البته این اصطلاح ادبی، در باب «فصل گشایش» یا خطبه ی کتاب های نثر نیز به کار رفته است .

صفحه ۱۹