استانبول

کارتاژ دهشتناک‌ترین نمونه‌ی مثالی فرهنگی بدنام و رسوا است. ما قادر نیستیم درباره‌ی «این شهر» داوری کنیم. فلوبر، جز از دشمنان کینه‌ای کارتاژ، درباره‌ی آن مطلبی نتوانست گرد آورد. شاید بتوان گفت که درباره‌ی ترکیه هم وضعیتی مشابه کارتاژ دارد رخ می‌دهد. به ترکیه که فکر می‌کنیم کشوری بی‌رحم به یادمان می‌آید. این فکر در جنگ‌های صلیبی پا گرفت که بی‌رحم‌ترین جنگ در تمام تاریخ مکتوب است، جنگی که کمتر از بقیه‌ی جنگ ها آن را محکوم کرده‌اند. به ترکیه که فکر می‌کنیم به یاد نفرت مسیحیان می‌افتیم، نفرتی که احتمالاً از تنفر مسلمانان چیزی کم ندارد. غربیان می‌گویند در میان عثمانی‌ها ترک صاحب نامی وجود ندارد. تنها اسمی که همیشه در ذهن ماست سلطان سليمان محتشم است (و البته تا حدودی صلاح‌الدین ایوبی).

صفحه ۳۸