مجله سینمای هنر و تجربه (۲۵)

نزدیک به ۱۲۰ سال از آغاز سینما در ایران می‌گذرد. اگرچه سینما را صنعت وارداتی می‌دانند، اما هنر نمایش و سویه‌های گوناگون آن همواره در عقبه تاریخی فرهنگ ایرانی ریشه داشته و چندان هم با سنت‌های آیینی و نمایشی این آب و خا بیگانه نبوده است. شاید این تکنیک و فنون و ابزار بصری بود که به سینما هویت مدرنی بخشید و آن را به مثابه پدیده‌ای غربی به جغرافیای شرق وارد کرد. به واسطه رشد صنعت سینما در ساحت عينی فیلم‌سازی، همواره در عرصه نظری این مسئله مطرح بود که آیا سینما باید ملی شود یا نه؟ مناقشه‌های زیادی در این باره صورت گرفت که اساسا سینمای ملی چیست و چه شاخصه‌هایی دارد؟ هم‌چنان که مجادلاتی بر سر ضرورت سینمای ملی و مولفه‌های آن شکل گرفت که دامنه آن هم‌چنان ادامه دارد. در این میان چه برای کسانی که موافق با اصطلاح و مفهوم سینمای ملی بودند و چه آنهایی که مخالف بودند، سینمای علی حاتمی، مصداق و معیار این مناقشه قرار می‌گرفت. موافقان نمونه موفق سینمای ملی را فیلم‌های علی حاتمی می‌دانستند و می‌دانند که هویت و فرهنگ و سنن ایرانی را در بازنمایی قصه، فضاسازی و طراحی صحنه و لباس، انتخاب رخدادها و شخصیت‌های تاریخی ایرانی در آثارش صورت‌بندی می‌کند.