«قصر الشوق» دومین رمان از سه گانه نجیب محفوظ، همچون دو دیگر آن «بين القصرين» و «شکریه» نام محله‌ای در قاهره است.

جهان عرب تا پیش از قرن بیستم، فاقد تاریخچه‌ای درخور توجه در رمان نویسی بود. در عوض، دیگر شیوه‌های روایت مانند آنچه در هزار و یک شب مورد استفاده قرار می‌گرفت، در ادبیات این منطقه استفاده می‌شد. اما چیزی به نام رمان، آنگونه که شاهد پیشرفت آن از زمان انتشار دن کیشوت در غرب بودیم، وجود نداشت. تأثیر فرهنگ غرب در این دوره، در مصر مانند هند و ژاپن بسیار قابل توجه بود. در مصر، این تأثیر حوالی سال‌های ۱۸۸۳ در قالب اشغال آن کشور توسط انگلیس آغاز شد، این تأثیر هنگامی که مصر به صورت تحت الحمایه انگلیس در طول جنگ جهانی اول درآمد به اوج خود رسید. این بدان معنا بود که نویسندگانی چون محفوظ به گنجینه‌ای از ادبیات که به قرن‌ها پیش بازمی‌گشت و دستخوش دگرگونی‌های مختلفی شده بود، دسترسی پیدا کردند.