کتاب طبی سازی: تبدیل وضعیتهای انسانی به مشکلات قابل درمان
کتاب طبی سازی: تبدیل وضعیتهای انسانی به مشکلات قابل درمان
اگر نظری به اطرافمان بیفکنیم در مییابیم پزشکی برای بیشتر مسائل و دغدغههای ما پاسخی دارد. جوان ماندن، شاد بودن، داشتن بدن متناسب و زیبا، تربیت درست فرزند، تقویت قوای بدنی و مسائلی از این دست، همگی راهکارهای پزشکی دارند، حال آنکه یک قرن پیش بسیاری از این مسائل موضوعاتی پزشکی نبودند. پاسخ متداول این است که پیشرفت علوم زیست پزشکی سبب شده تا بفهمیم بسیاری از مشکلات و دغدغههایمان بیماری هستند و باید برای حل آنها از پزشکی کمک بگیریم. این کتاب با به چالش کشیدن این پاسخ میکوشد تا طبیسازی را از جهات گوناگون معرفی و بررسی کند. پدیده طبیسازی به معنای تبدیل وضعیتهایی انسانی به مشکلات قابل درمان است. پرداختن بـه طبیسازی از آن رو بسیار مهم و حیاتی است که سبب کاهش اعتماد به جامعه پزشکی، تضعیف راههای عرفی سـازگاری با مسائل، مخدوش کردن مسئولیت پذیری و فردی سازی و سیاسی زدایی از مسائل میشود، طبیسازی موضوعی صرفاً در محدوده حرفه پزشکی نیست، بلکه هر کدام از ما به عنوان شهروند باید هـم از آن آگاه باشیم و هـم به آن واکنش نشان دهیم. طبی سازی اساسا مفهومی انتقادی تلقی میشود که مراد از آن، طبیسازی نامناسب یا بیش طبیسازی است. این البته به معنای تخطئه يا متهم کردن نهاد پزشکی نیست، بلکه تلاش برای تحلیل و نقد پدیدهای است که هم به سلامت جامعه و هـم به نهاد پزشکی آسیب میرساند. طبی سازی مانند هر مفهـوم دیگری نیازمند پایش و پالایش مداوم است تا بتواند قـدرت انتقادی و ارتباطش با حوزه سلامت را کماکان حفظ کند. برای نیل به این هدف گفتوگوی انتقادی پویا، رصد و ارزیابی مداوم آن، پاسخگویی نهادهای مرتبط و کنشگری گروههای مختلف اجتماعی و مسئولیت پذیری نهاد پزشکی لازم مینماید. در این کتاب تلاش شده است علاوه بر مرور همه رویکردهای موجود، ایدههای بدیعی درباره طبیسازی درافکنده شود که بیشتر در حوزه فلسفه پزشکی و فلسفه علم و تکنولوژی هستند. طبیسازی در پرتو تعابیر هنجاری و توصیفی بیماری؛ طبیسازی به مثابه تکنولوژی؛ مدلهای تبیین و ارزیابی طبیسازی؛ طبیسازی طبهای مکمل و جایگزین؛ سرشت هنجارمند طبیسازی؛ و طبیسازی بیمارستان از محورهای اصلی این کتاب هستند. کوشش ما به دست دادن چارچوبهای مفهومیای است که بتوان در تحلیل و مواجهه با طبیسازی از آنها بهره گرفت.