بعد از اتمام ترجمه نامه‌های آلبر کامو و ماریا کاسارس تصمیم گرفتم سراغ چهره‌ای دیگر از این نویسنده بروم. نامه‌ها چهره‌ای از این نویسنده نشانم داد که تصوری از آن نداشتم و حتی آن را محال می‌دانستم. در سخنرانی هایش جلوه‌ای دیگر از او دیدم. هر چند این چهره در ظاهر با آن عاشقی که در نامه‌ها دیده بودم در تضاد بود، در هر دو کتاب عشق بود که حکم می‌راند؛ عشق به انسانی خاص و عشق به بسیاری از انسان‌ها. هر دو عشق مرزی نمی‌شناختند، عشق او به انسان‌ها عشقی است که در مرزهای فرانسه و الجزایر باقی نمی‌ماند، از مرزهای فرانسه می‌گذرد و به آلمان ـ میان هیتلر و مردم آلمان، خصوصاً ستمدیدگان، فرق می‌گذارد؛ کاری که با فاصله‌ای اندک از جنگ جهانی دوم برای بسیاری از فرانسوی‌ها محال بوده است ـ و به اسپانیا و مجارستان می‌رسد. با سکوت میانه‌ای ندارد، نویسنده‌ای نیست که گوشه‌ی عزلت اختیار کند، برای خود در مقام روشنفکر و حرفه‌اش رسالتی قایل است، در هر صحنه‌ای حاضر می‌شود و از مظلوم دفاع می‌کند.

مقدمه‌ی مترجم