سخن مترجم

گذشته نگری انسان‌ها و تصوری که از رویدادهای گذشتگان و میراث گذشته داشته‌اند به اندازه تاریخ بشر قدمت دارد. گذشته در هرشکل ممکن، در همه دوران تاریخی برای انسان‌های هر عصر، حامل نظام ارزشی و معنایی بوده که در قالب متون و نشانه‌های فرهنگی در ذهنیت نسل بعدی بازتاب یافته است. این تأثیرگذاری از منظرهای گوناگون دینی، سیاسی و فرهنگی قابل بررسی تاریخی می‌باشد. کتاب مفهوم تاریخ در مشرق زمین درواقع یک واکاوی ژرف پیرامون مفهوم تاریخ در فرهنگ‌های گوناگون شرق ازجمله فرهنگ مسلمانان صدر اسلام، آباء صدر مسیحیت، یهود (بنی اسرائیل)، مصر باستان، بین النهرین، ایران باستان، شرق دورهٔ یونان مداری و ... است که نگرش تاریخی و به طورکلی انگاره‌های نخستین از جهان بینی تاریخی این اقوام کهن را مورد بررسی مورخانه قرار می‌دهد. تصور انسان‌ها از گذشته که بتوان نام تاریخ بر آن نهاد، مستلزم درک دلالت گذشته و شیوه روایت - مندی تاریخ برای انسان‌های هر عصر است: گذشته چگونه و به چه صورتی برای نسل بعد روایت می‌شده است؟ انسان‌ها چه درکی از گذشته خویش داشته‌اند و چگونه و چه محوری از گذشته را به روایت کشیده‌اند؟ آیا روایت‌مندی‌شان از نوع منتقدانه و آگاهی بخش بوده و یا صرفاً به شکل انتقال منفعلانه و ارتجاعی بوده و تهی از تفکر تاریخی، گذشته و حال و آینده را به هم مرتبط می‌ساخته است؟

صفحه ۱۱