«تعریف از سیاست خارجی درواقع مبتنی است بر پیگیری منافع ملی. اما دیپلماسی می‌خواهد این منافع را با حداقل هزینه دنبال کند. یعنی اگر با هزینه‌ی سنگین ممکن است به خیلی از اهداف دست پیدا کرد اما بدون محاسبه‌ی آن نمی‌شود به چیزی رسید. البته گاهی برای به‌دست آوردن منافع بالاتر باید درازمدت هزینه کرد. بسیاری از اقدامات در جمهوری اسلامی برای دفاع از ارزش‌ها بوده است. آنچه امروز ایران را به یک قدرت مطرح و تأثیرگذار در خاورمیانه تبدیل کرده این است که در یک برهه‌ی زمانی ما برای مخالفین صدام و مجاهدان افغانستان در زمان جنگ با شوروی برای حزب‌الله و حماس هزینه کردیم. تمام این هزینه‌ها امروز تبدیل به اهرم‌های ما در منطقه شده است..... بحث کمینه‌سازی هزینه‌ها از طریق دیپلماسی به این معنا نیست که شما نباید هزینه کنید. در واقع هزینه کردن باید با یک برنامه‌ریزی استراتژیک و راهبردی باشد...»

مبنای فکری سیاست تنش‌زدایی در دوران آقای خاتمی با بحث گفت‌وگوی تمدن‌ها آغاز شد. گفت‌وگوی تمدن‌ها درواقع شناسایی درست سیاست نظام سلطه و تشخیص آن و پیشنهاد پادزهر برایش بود. درواقع گفت‌و‌گوی تمدن‌‌ها مبنای تفکر کشورهایی را که به دنبال برخورد تمدن‌ها بودند زیر سؤال می‌برد. چرا که برخورد تمدن‌ها ابزار نظری نظام سلطه بود. بهره‌برداری درست از یک نیاز جهانی و یک سرمایه‌ی ملی (انتخابات) و همچنین سرمایه‌ی منطقه‌ای (ریاست بر کنفرانس اسلامی) باعث شد بحث گفت‌وگوی تمدن‌ها به درستی جا بیفتد. طوری

سه سال ۲۰۰۱ از طرف مجمع عمومی سازمان ملل متحد به‌عنوان سال می‌توان بین‌المللی گفت‌وگوی تمدن‌ها نامگذاری شد...