کتاب جهان مکتوب (چگونه ادبیات به تاریخ شکل داد؟)

در کتاب جهان مکتوب، مارتین پوکنر ما را با خود به سفری یگانه در دل زمان و به گرداگرد عالم می‌برد و طن آن نقش شگرفی پرده برمی‌دارد که داستان‌ها و ادبیات در خلق جهان امروز ما ایفا کرده‌اند. پوکنر در این کتابِ بدیع، ضمن کندوکاو در شانزده متن بنیادینی که او آنها را از بیش از چهار هزار سال ادبیات جهان انتخاب کرده، ما را با بسیاری از کسانی که اهل شهود و صاحب بینش بوده‌اند آشنا می‌سازد و به روشنی نشان می‌دهد که چگونه نوشتن – و به تبع آن، ادبیات – الهام‌بخش ظهور و سقوط ملت‌ها و امپراتورها بوده، افکار فلسفی و سیاسی را در درخشان‌ترین اذهان و عقول شرر زده، باورها و عقاید مذهبی را در جان باورمندان پدید آورده و با تأثیرگذاری بر زندگی نسل‌های بسیار، سیر تاریخ را عوض کرده است.

در این سفر با آثاری آشنا می‌شویم که به تمدن انسانی شکل بخشیده‌اند، آثاری که برخی از آنها دیرزمانی گم شده و از یاد رفته بودند و بعدها از نو کشف گشتند: نخستین شاهکار مکتوب، حماسة گیلگمش؛ کتاب مقدس عبری، کارعزرای کاتب؛ و سرگذشت گِنجی، نوشتة بانویی ژاپنی معروف به موراساکی. در دیدار از بغداد، پوکنر از شهرزاد و داستان‌های هزار و یک شب سخن می‌گوید؛ و در قارة آمریکا به تماشای باقی ماندن شگرف حماسة قوم مایا، پوپول ووه، می‌نشینیم؛ و می‌بینیم که چطور سروانتس، کسی که رمان مدرن را ابداع کرد، به پیکار دزدان و راهزنان می‌رود، هم راهزنان واقعی و هم راهزنان ادبی (آنان که دنباله‌ای جعلی بردن کیشوت منتشر کردند.) از کار پیشگامانة بنجامین فرانکلین به‌عنوان کارآفرینی رسانه‌ای مطلع می‌شویم، تماشا می‌کنیم که چگونه گوته ادبیات جهانی را در سیسیل کشف می‌کند، و گام‌به‌گام تأثیرگذاری روزافزون و خیره‌کنندة مانیفست کمونیست را دنبال می‌کنیم. به دیدار تروآ، پرگامون و چین می‌رویم و با برندة نوبل ادبی، دِرِک والکوت، در جزایر کارائیب و اورهان پاموک در استانبول به گفتگو می‌نشینیم، همان‌گونه که با سخن‌پردازان حماسة شفاهی سونجاتا در غرب افریقا هم‌سخن می‌شویم.