مقاله‌ای درباره ضدعفونی کتاب که در مدرسه‌ی پزشکی هاروارد تهیه شده است.

این روزهای عجیب یک بیماری همه گیر شکل جهان را تغییر داده است؛ سبک زندگی انسان ها، رفتار حیوانات و آب و هوا شکل جدیدی به خود گرفته است. تجربه ای که پیش ازین هرگز تخیلش نکرده بودیم.
در همین روزهای ساکت خانه نشینی شاید بیشتر به دوستان فراموش شده‌یمان، کتاب‌ها، سر بزنیم. دوستانی که به نظر بی‌خطر می‌آیند؛ اما ممکن است اگر دست به دست بگردنند بیماری‌هایی را به ما منتقل کنند. متن زیر ترجمه‌ی بخش خلاصه‌ی مقاله‌ای درباره ضدعفونی کتاب است که در مدرسه‌ی پزشکی هاروارد تهیه شده است. منبع مقاله به زبان انگلیسی در انتهای متن آمده است تا خوانندگان علاقه‌مند بتوانند متن اصلی را مطالعه کنند.

1.  مشهور است که در مواردی کتاب‌ها افراد را به بیماری‌هایی چون گند خونی[1]، سل و کمردردهای عفونی[2] مبتلا کرده‌اند. نوشته‌ها ممکن است حامل میکروب‌های بیماری‌زای آبله و مخملک باشند.

2.  باکتری استافیلوکوک[3] در محیط می‌تواند به مدت ۳۱ روز دوام بیاورد. این رقم برای باسیل[4] حصبه ۴۰ تا ۹۵ روز، برای دیفتری ۱ تا ۶ ماه و برای باسیل سل ۳ تا ۹ ماه است.

3.  دیده شده است که در هر ۱۰۰ سانتی‌متر‌مربع از کتاب‌هایی که زیاد مورد استفاده قرار می‌گیرند، بین ۳٬۳۵۰ تا ۷٬۵۵۰ باکتری وجود دارد.

4.  هفت خوکچه‌هندی پس از قرار گرفتن در معرض محیط آغشته به میکروب‌های صفحات کتاب‌های آلوده در اثر ابتلا به التهاب صفاق تلف شدند. در آزمایشی دیگر خوکچه‌های هندی را در معرض محیط آلوده به میکروب‌های ۶۰ کتاب قرار دادند که کتاب‌هایی بودند که به مدت ۶ ماه الی ۲ سال در یک کتاب‌خانه عمومی قرار داشته و پربازدید بوده‌اند. ۳۱ خوکچه در اثر ابتلا به باکتری‌های استرپتوکوکی و گندخونی مردند. تعدادی دیگر از خوکچه‌های هندی در محیطی آلوده‌شده به‌وسیلهٔ ۳۷ کتاب ۳ تا ۶ ساله قرار داده شدند که از میان آن‌ها ۱۴ خوکچه از گندخونی و ۱۵ خوکچه دیگر در اثر ابتلا به سل جان دادند.

5.  بخار یکی از ضدعفونی‌کننده‌های مؤثر است ولی درعین‌حال باعث تخریب کتاب‌ها هم می‌شود.

6.  فرمالین به‌عنوان ضدعفونی‌کننده کتاب‌ها مادهٔ قابل‌اطمینانی نیست.

7.  استفاده از جریان هوا داغ و خشک نتایج رضایت بخشی به همراه نداشته است.

8.  کربوگازوئیل به‌عنوان ضدعفونی‌کنندهٔ کتاب‌ها کاملاً ناکارآمد بوده است.

9.  هوای مرطوب ۸۰ درجه سانتی‌گراد با رطوبت ۳۰-۴۰ درصدی به مدت ۳۲ ساعت می‌تواند تمام باکتری‌های غیر اسپوری موجود در کتاب در حالت بسته را از بین ببرد. حتی باسیل‌های سل موجود در لایه‌های ضخیم کتاب نیز با این روش از بین می‌روند. درعین‌حال کتاب‌هایی با ظریف‌ترین شیرازه‌ها نیز با این روش آسیب نمی‌بینند.

10.  مرکز سلامت باید موظف باشد که گزارش‌های روزانه دربارهٔ انواع بیماری‌های واگیردار چون آبله، سرخک، سیاه‌سرفه، مخملک، تیفوس، باد سرخ[5]، اسهال خونی، دیفتری، بیماری‌های مقاربتی و سل به مدارس و کتابخانه‌ها ارائه دهد. کتاب‌هایی که توسط بیمارانی با این امراض استفاده‌شده‌اند باید به‌وسیلهٔ هوای مرطوب و داغ بیماری زدایی شوند.

11.  به‌منظور پیشگیری، مخصوصاً در مقابل بیماری سل، بهتر است که کتاب‌های پربازدید کتابخانه‌ها و تمام کتاب‌های مدارس هرچند وقت یک‌بار با روش ذکرشده ضدعفونی شوند. کتاب‌های عمومی مدارس همیشه باید پیش از در دسترس قرار گرفتن گروه جدیدی از دانش آموزان ضدعفونی شوند.

12.  زمانی که فرد در حال استفاده از کتابی است که از کتابخانه‌ای عمومی قرض گرفته است، باید احتمال دهد که این کتاب قبلاً توسط فردی مبتلا به سل یا هر بیماری عفونی دیگر استفاده شده است. برای پیشگیری بهتر است که فرد بعد از استفاده از کتاب دستان خود را شسته و هرگز صفحات کتاب را با انگشت آغشته به بزاق خود ورق نزند.

منبع: مرکز ملی اطلاعات زیست‌فناوری

[1]  نوعی بیماری عفونی و التهابی که سراسر بدن را درگیر کرده و اغلب عامل آن نوعی باکتری است، اگرچه دیده شده است که میکروارگانیسم‌های دیگر نیز این بیماری را به وجود آورند.

[2]  کمردردهایی که با تب همراه بوده و عامل آن میکروارگانیسم‌های بیماری‌زا هستند.

[3]  گروه مهمی از باکتری‌ها که تعداد زیادی از آن‌ها بیماری‌زا هستند.

[4]  باکتری‌های میله‌ای شکل را باسیل می‌گویند.

[5]  بیماری باد سرخ یا اریزیپلاس نوعی بیماری التهابی پوست است که در اثر نوعی باکتری به وجود می‌آید.