شنبه ۳ آذر ۱۴۰۳
زمان و مکان/هفت در دو نمایشنامه از بوتو اشتراوس است که در سال 1988 نوشته شد. اولین نمایشنامه با عنوان زمان و مکان (اتاق) در هشت پرده نوشته شده است. دومین نمایشنامه با عنوان هفت در (باگاتل‌ها) شامل سیزده بخش کوتاه با دیالوگ‌های مختصر و شخصیت‌های محدود است.
آنچه باعث می‌شود آثار اشتراوس برای ما جالب و خواندنی باشند توانایی او در طنزپردازی نسبت به دیدگاه تیره‌اش از ناامیدی فردی و زوال اجتماعی است. او با ساخت یک فضای سورئال و با نگاهی ابزورد به زندگی جامعه و انسان‌ها می‌پردازد. حافظه و خاطره موضوعاتی جذاب برای نوشته‌های اشتراوس هستند.
ما در تاریخ سرگردان بودیم
نمایشنامه‌ی زمان و مکان (اتاق) به بررسی موضوعات مربوط به زمان، فضا و تجربه‌ی انسانی می‌پردازد. داستان حول محور شخصیت‌ها و تعاملات آن‌ها در موقعیت‌های مختلف زمانی و مکانی شکل می‌گیرد. این نمایشنامه به تأمل در‌مورد چگونگی تأثیر زمان، گذشته و خاطرات بر زندگی انسان‌ها و رابطه‌شان با یکدیگر می‌پردازد.
در این اثر، اشتراوس به سبک خاص خود دیالوگ‌های فلسفی و عمیق خود را با لحظات دراماتیک ترکیب می‌کند. و سوالاتی درباره‌ی وجود، هویت و احساس تعلق را مطرح می‌کند. او در این نمایشنامه به دنبال کشف ابعاد مختلف زندگی انسان و چالش‌هایی است که با آن مواجه می‌شود.
| رودلف | به نظر می‌آد تو یک طرفدار متعصب مده‌آ هستی. |
| ماری اشتویبر | بله هستم. من هستم. |
| رودلف | پس بذار یه چیزی رو بهت رک و مستقیم بگم. تعصب به هر شکلی احمقانه است و متعصبین چه مذهبی، چه سیاسی، حتی ورزشی، همه و همه احمقن. |
| ماری اشتویبر | حتی اگر کسی متعصبانه عاشقت باشه؟ |
| رودلف | من نیازی ندارم که کسی متعصبانه عاشق من باشه. |
| ماری اشتویبر | این موضوعیه که مده‌آ نمی‌تونه بفهمه. بنابراین تمام. مرگ و آتش. |
| رودلف | من این کتاب رو ازت می‌گیرم و پرتش می‌کنم تو خیابون. این تراژدی رو هم فراموش کن. |
| ماری اشتویبر | مثل این‌که نمی‌فهمی‌که در این لحظه مده‌آ وجود داره. الان اینجاست و حقش رو می‌خواد. تو باید از جیسون باهوش‌تر باشی! چطور جرأت می‌کنی که مده آ رو طرد کنی! ردش کنی! |
شخصیت‌های اشتراوس با تصاویر، آرزوها و امیدهای خود در ذهن‌شان حک شده‌اند و این‌گونه در زندگی سرگردان می‌شوند، بی‌وقفه ادامه می‌دهند، بدون این‌که هرگز رهایی یابند. در آشفتگی احساسات بزرگ و کوچک شده و انتظارات نیمه‌جان خود زندگی می‌کنند و به یکدیگر برخورد می‌کنند و از هم دور می‌شوند.
شخصیت‌ها در یک ساختار فشرده از فضا و مکان با یکدیگر ملاقات می‌کنند. دو دوست با فرهنگ و شکاک، به نام‌های یولیوس و اولاف، از پنجره‌ی یک آپارتمان با نگاهی خالی، دنیا را نظاره می‌کنند. تا این‌که دختر جوانی به نام ماری اشتویبر، که به او خندیده‌اند، وارد می‌شود. پس از او شخصیت‌های دیگری به‌تدریج وارد اتاق می‌شوند و یکدیگر را ملاقات می‌کنند، عاشق می‌شوند و از هم جدا می‌شوند.
نقطه‌ی مشترک تمامی‌این شخصیت‌ها تنها یک کلمه است: تنهایی. زمان در این‌جا نامنظم است و ما در جایی بین خواب و واقعیت خود گم می‌شویم.
| یولیوس | آنگاه که نیمی از عقلت در گروی فریب خویش باشد، فقط نیمی از حقیقت مشهود و نیمی پنهان خواهد ماند. |
زندگی در آستانه‌ی جهنم
نمایشنامه‌ی هفت در شامل سیزده نمایش کوتاه، تلخ و گزنده است. آنچه این نمایش‌های کوتاه را با هم متحد می‌کند ایده‌ای است که اشتراوس در ذهن خود پرورانده بوده است: به‌طور جمعی ما در آستانه‌ی نابودی زندگی می‌کنیم. در‌حالی‌که به‌طور فردی زندگی‌هایمان به‌صورت فزاینده‌ای از عزت و کرامت تهی می‌شود. اشتراوس در این آثار فلسفه‌ی ابزوردی خود را به‌شکل هوشمندانه‌ای به تصویر می‌کشد.
اندکی در باب اجرا
زمان و مکان در 8 فوریه‌ی 1989 به‌صورت یک نمایش تلویزیونی به کارگردانی لوک بوندی ساخته شد. از بازیگران این کار می‌توان به پیتر سیمونیچک، اودو سامل، لیبگارت شوارتز، مایکل کونیگ، تینا انگل، گرد واملینگ، سابینه وگنر، ورنر رهم، ارنست استوتس، اووه‌هاکر و یوتا لامپه اشاره کرد. اولین ضبط این نمایش در شابونه و در میدان لهنینر برگزار شد.
اندکی در باب بوتو اشتراوس
بوتو اشتراوس ـ نمایشنامه‌نویس، رمان‌نویس و مقاله‌نویس آلمانی ـ زاده‌ی 2 دسامبر 1944 در آلمان است. او پس‌از پایان تحصیلات متوسطه در رشته‌های زبان آلمانی، تاریخ تئاتر و جامعه‌شناسی در کلن و مونیخ به ادامه تحصیل پرداخت.
از سال 1967 تا 1970 او به‌عنوان منتقد و روزنامه‌نگار تحریریه برای نشریه‌ی تئاتر امروز فعالیت می‌کرد. بین سال‌های 1970 تا 1975 به‌عنوان دستیار دارماتورژی مشغول به کار شد.
او جوایزی همچون جایزه‌ی دراماتورژی‌هانوفر در سال 1974، جایزه‌ی بزرگ ادبی آکادمی‌هنرهای زیبا بایرن در سال 1981، جایزه‌ی دراماتورژی مویلهایم در سال 1982، جایزه‌ی تئاتر برلین در سال 1993، جایزه‌ی یادبود شیلر در سال 2007 و کلی افتخارات دیگر را نیز کسب کرده است.
از آثار مطرح او می‌توان به بزرگ و کوچک، کالدوی، فارس، ایتاکا و پارک اشاره کرد.
خیلی عالی بود.