پنجشنبه ۱۷ فروردین ۱۴۰۲
«چگونه می‌توان بدون مراجعه کردن و در نظر گرفتن نقدهایی که ممکن است گیج‌کننده و متناقض باشند_و البته ندانستن زبان مورد نظر_ متوجه شد که ترجمه‌ی رمان خوب است؟»
سوال از پل والتون
پاسخ از سام تیلور[1] نویسنده و مترجم نزدیک به سی رمان فرانسوی ازجمله کتاب ه ه ح ه اثر لوران بینه[2] و لالایی اثر لیلا اسلیمانی[3]. پس از یک برگردانِ انگلیسیِ بحث‌برانگیز از یک رمان کره‌ای، کارشناس ما بهترین راه برای ارزیابی یک "ترجمه‌ی خوب" را به شما می‌گوید.
«برای این سوال دو پاسخ وجود دارد؛ یک: چنین کتابی وجود ندارد و دو: خودتان قضاوت کنید. این پاسخ ها ممکن است متناقض به نظر برسند، اما واقعاً این‌طور نیستند. همه چیز به تعریف شما از ترجمه‌ی خوب بستگی دارد. بحث‌های اخیر را در مورد ترجمه‌ی دبورا اسمیت[4] از کتاب گیاه‌خوار اثر هان کانگ[5] که برنده‌ی جایزه‌ی بین‌المللی مَن‌بوکِر 2016 شد، در نظر بگیرید؛ اکثر خوانندگان و منتقدان آن را دوست داشتند، بنابراین از این نظر مطمئناً ترجمه‌ی خوبی بود.
پس از آن، واکنش‌هایی منفی به وجود آمد. اعضای فرهنگستان زبان کره‌ای از اشتباهات و تغییر عمده در لحن متن شکایت کردند؛ با این اوصاف آیا این اعتراضات آن ترجمه را به یک "ترجمه‌ی بد" تبدیل می‌کند؟
درنهایت، بحثِ سلیقه در میان است. من شخصاً معتقدم ترجمه‌ی ایده‌آل، آن است که باعث شود خواننده اساساً فراموش کند که "ترجمه" می‌خواند، اما همه احساس یکسانی ندارند. از آن‌جا که ترجمه‌ی دیگری از کتاب گیاه‌خوار دردست نیست، امکان مقایسه وجود ندارد، اما برای اکثر آثار کلاسیک خارجی چندین نسخه‌ی ترجمه‌شده دردسترس است؛ در این صورت، باید از هر ترجمه جملاتی از قسمت‌های مشخص را بخوانید و ترجمه‌ای را انتخاب کنید که بیشتر با آن ارتباط برقرار کرده و از آن لذت می‌برید. در پایان، اگر خودتان زبان اصلی کتاب را یاد نگرفته باشید، این تنها راه برای قضاوت در مورد یک ترجمه‌ی خوب است.»
منبع: گاردین
مترجم: نگار فیروزخرمی
[1]- Sam Taylor
[2]- Laurent Binet
[3]- Leila Slimani
[4]- Deborah Smith
[5]- Han Kang
بله انتخاب قطعا میان ترجمه های متفاوت از یک اثر دشوار است اما من خودم ترجمه ای را انتخاب می کنم که در عین ساده و روان بودن ،مترجم ادبیاتی را به کار ببرد که در عین وفاداری به اصل متن به بهترین وجه احساس و اندیشه خاص نویسنده را با خواننده کتاب براقرار نماید.