یکشنبه ۱۷ شهریور ۱۳۹۸
پرسش‌های اساسی زیادی وجود دارند که پاسخ به آنها بار سنگینی از دوش انسان برمی‌دارند و کمک می‌کند تا با بینش عمیق‌تری زندگی کنیم. یافتن جواب برای پرسش‌هایی بسیار ضروری است که ماهیت فلسفی دارند. یکی از پرسش‌های رایج در مورد انسان و چیستی او است. تا وقتی که ندانیم چگونه به وجود آمدیم و چه مراحلی را طی کردیم تا به این درجه از هوش و پیشرفت برسیم قطعه‌‌‌ای از پازل خودشناسی‌مان ناقص خواهد بود.
خواندن کتاب انسان شناسی اثر دورتیه از چندین منظر اهمیت زیادی دارد:
● با درک و فهمیدن گذشته بخش بزرگی از سؤال‌هایمان درباره چیستی انسان حل خواهد شد و دیگر به خرافه روی نمی‌آوریم.
● این کتاب کاملا علمی و بر اساس شواهد و مستند نوشته شده و از شبه علم به دور است.
● فرانسوا دورتیه محققی بلندآوازه است که جامعه‌ی علمی به دانسته‌های او رجوع می‌کند و اعتبار بالایی دارد.
● فرانسوا دورتیه تحلیل بسیار قوی ارائه داده است که در عین مستند و علمی بودن، قابل فهم و روان است.
حقيقت اينست كه انسان‌شناسى کمک کرد تا بدانم چرا انسان اين‌قدر پليد است؛ اما بعدها فهميدم پليد نيست، بلکه در بسیاری مواقع ناچار است.در واقع بیشتر رفتارهای انسان حاصل وراثت و شرایطی است که مجبور است با آن خود را تطبیق بدهد و انتخاب دیگری ندارد.
در طبيعت بکر ميان دشت‌ها، کنار رودها، بر کوه‌ها یا در هیاهوی زندگی مدرن هر روز نشانه‌اى آشكار مى‌شود از انسان‌هايى كه پيش از ما زندگى كرده‌اند؛ ولى جز آثار حيات‌شان هيچ براى ما باقى نمانده است. آنها خطى نداشتند که داستان خود را روايت كنند، تنها گاهى نقشى بر سنگها حک كرده‌اند يا استخوان‌ها و ابزار ابتدايى‌شان راوى آنها بوده‌اند.اما همین نقش‌ها اکنون به یاری ما در تحلیل و بررسی اجداد و نیاکانمان شتافته و کمک کرده تا میزان اشتباهات ما هنگام تحقیق بسیار پایین بیاید و به واقعیت نزدیک تر شویم.
انسان شناسان اين‌گونه قصۀ انسان را بازگو مى‌كنند و با مدارک يافت شده به اعتقادات، سبک‌زندگى، رخدادهاى زندگى او پى مى‌برند. مثل کشف آتش در چين و در عصر يخبندان اول يا دلیل جذابیت زنانى با سينه‌ها و لگن درشت براى مردان، چگونگی وادار شدن انسان‌ها به واسطۀ بدن و هورمون‌هایشان به مراقبت از نوزادى كه فقط و فقط زحمت بسيار بر دوش آنها مى‌گذارد ، منشا استعدادهاى ويژۀ انسانی و خيلى چيزهاى ديگر.
كتاب انسان شناسى نوشتۀ ژان فرانسوا دورتیه در بيشتر فصل‌هايش با زبانی نسبتا ساده به پيدايش انسان و شجره‌نامۀ او ، ويژگى‌های زيستى و توانايى‌هايش از بدو پيدايش مى‌پردازد. از سوى ديگر اطلاعات ارزشمندى دربارۀ شكل‌گيرى زبان و ارتباط آن با ساختار مغز، پناهگاه‌ها و ابزارها ، افسانه‌ها و حماسه‌هاى خلقت، تولد هنر و تولد خدايان، پيچيدگى رفتار و جنبه‌هاى ديگر انسان به مخاطب مى‌دهد. يكى از اين نكات رفتار مشابه انسان‌ها در رده بندى موجودات در گروه‌هاى متفاوت بر اساس شباهت آن‌هاست، براى مثال انسانى كه در محيط زيست خود هرگز سوسمارى را از نزديک یا در رسانه‌ها نديده است؛ زيرا هيچ وقت از جامعه‌ى بدوى خود دور نشده، به سادگى اين حيوان را در دسته‌ى خزندگان قرار مى‌دهد.
مخاطبی که کنجکاو است دربارۀ وجود خود به عنوان یک انسان بیشتر بداند به راحتی می تواند این کتاب را بخواند. اگرچه قسمت‌های کوتاهی از متن نیاز به تمرکز بیشتری دارد؛ اما بسیار جذاب است و می‌تواند چشم اندازی نو از هستی انسان پیش روی خواننده بگشاید و فرصت شناختی عمیق از دیگرانی که اطرافیان ما هستند ارائه کند. فرصت درک انسان و پذیرفتن او به عنوان موجودی که ناچار از بدنمندیش تصمیم گیری می‌کند و اعمالش بیش از آن که ما می‌اندیشیم وابسته به نیازهای اوست.
انسان شناسی (نگاهی نو به تحولات جسمانی، فرهنگی و روانشناختی انسان)
ژان فرانسوا دورتیه ، انسان شناسی ، چاپ دوم ،مترجم جلال الدین رفیع فر، نشر خجسته
در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.