چهارشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۳
زینب بدوی[1]، روزنامه‌نگار و مجری، در اثر تاریخ آفریقایی آفریقا[2]، برنامه‌ی اصلاحی تازه‌ای درباره‌ی روایت‌هایی که دیگران به این قاره تحمیل کرده‌اند، ارائه می‌کند.
تعداد کتاب‌های بزرگی که توسط کارشناسان قدیمی آفریقا درباره‌ی این قاره نوشته شده است کم نیست - آن روزنامه‌نگاران سفیدپوست، خاطره‌نویسان، سفرنامه‌نویسان یا رمان‌نویسانی که آفریقا را بهتر از آفریقایی‌ها می‌شناسند. این ژانر که توسط مقاله‌ی طنز بنیاوانگا وایناینا[3] به نام چگونه درباره‌ی آفریقا بنویسیم[4] نوشته شده است، داستان‌هایی را با هم ترکیب می‌کند که چشم‌انداز این قاره را تعالی می‌بخشند، اما سیاست آن را همواره نکوهش می‌کنند، حیات وحش آن را ارج می‌نهند، اما از مردم آن حمایت می‌کنند؛ داستان‌هایی که از کلماتی مانند «بی‌زمان»، «اولیه» و «قبیله‌ای» هنگام توضیح مسیرهای تاریخی آفریقا استفاده می‌کنند.
کتاب تاریخ آفریقایی آفریقا اثر زینب بدوی تصحیح‌کننده‌ی این روایات است. این کتاب که دامنه‌ی جاه‌طلبانه‌ای داشته و در چشم‌اندازی طراوت‌بخش است، از خاستگاه انسان‌های خردمند[5] در شرق آفریقا شروع شده و تا پایان آپارتاید[6] در آفریقای جنوبی ادامه دارد و از مصاحبه‌های بدوی با دانشمندان آفریقایی و متولیان فرهنگی که تخصص، مشاهدات و حکمت آن‌ها در این کتاب وجود دارد، مطلع می‌شود.
بدوی یکی از افراد برجسته‌ای است که منابع، شبکه‌ها و ایده‌های خوبی برای انجام چنین کاری دارد. او که در سودان به دنیا آمده و در انگلستان بزرگ شده است، بیشتر به عنوان یک روزنامه‌نگار رادیو و تلویزیون برای اخبار کانال ۴ و بی‌بی‌سی شناخته می‌شود. نفوذ او چنان است که در سال 2009 مصاحبه‌ای اختصاصی با عمر البشیر[7]، رئیس جمهور وقت سودان انجام داد، زمانی که او اولین رئیس دولتی بود که به اتهام جنایات جنگی توسط دادگاه کیفری بین‌المللی متهم شد. از سال 2021، او به عنوان رئیس دانشگاه سواس لندن[8] خدمت کرده است.
در دسترس قرار دادن این تاریخ برای مخاطبان گسترده، ابراز وقار و دعوتی برای کسب اطلاعات بیشتر است.
اثر تاریخ آفریقایی آفریقا به عنوان اولین کتاب زینب بدوی از یک مجموعه مستند نه قسمتی برای اخبار جهانی بی‌بی‌سی بیرون آمد. ترفند ابتدایی بدوی - "همه اصالتاً آفریقایی هستند، بنابراین این کتاب‌ها برای همه است" - در تقریباً 500 صفحه از جزئیات تاریخی متراکم و اغلب جذاب دنبال می‌شود. او دودمان حماسی حاکم و رقابت‌های سلسله‌ای شمال آفریقا، قرن‌ها قبل از تولد مسیح را بازگو می‌کند و به بیان موضوعاتی مانند گسترش شدید و ادغام همزمان ادیان ابراهیمی در بافت اجتماعی شاخ آفریقا می‌پردازد و به ظهور پادشاهی‌های غرب آفریقا که قدرت اقتصاد جهانی را در زمانی که اروپا از مرگ سیاه در اواخر قرون وسطی به خود می‌پیچید نیز اشاره می‌کند، دستاوردهای نادیده‌گرفته‌شده‌ی جهان‌سازی آفریقا که در ویرانه‌های سنگی باشکوه مناطق داخلی آفریقای جنوبی به یادگار مانده است. او توجهی جدی به جنسیت دارد و اغلب به روش‌های به‌کارگرفته‌‌شده برای نادیده گرفتن زنان در شکل دادن دنیای اطراف خود اشاره می‌کند. او سپس به آرامی وارد بحث درباره‌ی نقش برده‌داری و استعمار بر توسعه‌ی آفریقا و همچنین بحث‌های معاصر در مورد طوری که به گذشته فکر می‌کنیم می‌شود.
اما، این کتاب به دلیل دستاوردهای فراوانش در انتقال پویایی و تنوع در تاریخ طولانی آفریقا، ممکن است خوانندگانی را که به نوشتن علمی‌تر یا ادبی‌تر تمایل دارند، ناامید کند. دیدگاه تاریخی و وسیع کتاب به قیمت یک استدلال جدید و بدیع است. نثر بدوی بدون غنایی روشن است. حتی حضور او در صفحه نیز زودگذر است. ما در هنگام تحقیق در مورد کتاب شاهد تجارب و اکتشافات او هستیم، اما او به خودآگاهی صمیمی‌تر نمی‌پردازد. فقدان قوس دراماتیک به کتاب حس یک نوشته‌ی خلاصه‌شده می‌دهد.
با این حال، من به یاد رمان اخیر تجو کول[9] به نام لرزش[10] می‌افتم، مراقبه‌ای در مورد این‌که چگونه هنر، فرهنگ، منابع و مردم آفریقا، دنیای غربی را شکل داده‌اند، دنیایی که اطلاعات کمی از آفریقا دارد. راوی سوالی مطرح می‌کند: «چطور می‌توان به گونه‌ای زندگی کرد که زندگی دیگران را نبلعد، آن‌ها را به ماسک‌ها، اشیاء جذابیت یا تنها مفاهیم در منطق فرهنگ غالب تبدیل نکند؟» کتاب بدوی یکی از پاسخ‌ها به این سوال است. روایت اثر تاریخ آفریقایی آفریقا و در دسترس قرار دادن این تاریخ برای مخاطبان وسیع، اثبات کرامت و دعوتی برای یادگیری بیشتر است. هما‌‌‌ن‌طور که بدوی خود می‌گوید: «امیدوارم نشان داده باشم که آفریقا تاریخ دارد، که این تاریخ بخش بنیادین داستان جهانی ماست و شایسته‌ی توجه و احترامی بیشتر از آنچه تاکنون دریافت کرده است، می‌باشد.» و به‌طور قطع، او این کار را انجام داده است.
منبع: guardian
مترجم: نگار فیروزخرمی
[1]- Zeinab Badawi
[2]- An African History of Africa
[3]- Binyavanga Wainaina
[4]- How to Write About Africa
[5]- Homo sapiens: انسان‌ها یا انسان‌های امروزی رایج‌ترین و گسترده‌ترین گونه‌ی پستانداران و آخرین گونه‌های بازمانده از جنس هومو و زیر قبیله‌ی وسیع‌تر استرالوپیتکین هستند. آن‌ها میمون‌های بزرگی هستند که با بی‌مویی، دوپا بودن و هوش بالا مشخص می‌شوند. (منبع: ویکی‌پدیای انگلیسی)
[6]- Apartheid: آپارتاید یک سیستم تفکیک نژادی نهادینه شده بود که از سال 1948 تا اوایل دهه‌ی 1990 در آفریقای جنوبی و جنوب غرب آفریقا وجود داشت. (منبع: ویکی‌پدیای انگلیسی)
[7]- Omar al-Bashir
[8]- Soas University of London
[9]- Teju Cole
[10]- Tremor
در حال حاضر دیدگاهی برای این مقاله ثبت نشده است.