درباره‌ی مجموعه‌ی هشت‌جلدی کتاب کودک رامونا نوشته‌ی بورلی کلی‌یری

مجموعه‌ی هشت‌جلدی رامونا روایتی است از فرازونشیب‌های زندگی دختری کوچک به نام رامونا؛ شخصیتی جذاب و دوست‌داشتنی که می‌تواند همراه بخش‌های مهمی از زندگی کودکان و نوجوانان باشد.

متن داستان بسیار روان است و به‌خوبی می‌تواند مخاطب را جذب کند. این مجموعه برای گروه سنی بالای 7 سال مناسب است؛ اما برای بزرگسالان نیز جذاب و مهم‌تر از آن مفید است، زیرا منجر‌ به شناخت و درک ذهن کودکان می‌شود.

نویسنده به‌طرزی ماهرانه سعی کرده هرگونه چالشی که ممکن است برای دختربچه‌ها به وجود آید را به تصویر بکشد و ذهنیت رامونا و نحوه‌ی برخوردش با مسائل را به‌خوبی توضیح دهد و در این امر بسیار موفق بوده است. با خواندن حتی یک فصل از کتاب هم متوجه خواهیم شد که کودکان تا چه اندازه می‌توانند با رامونا همراه و مأنوس شوند.

درست است که محیط جغرافیایی و مهم‌تر از آن محیط فرهنگی‌ای که رامونا در آن زندگی می‌کند با محیط زندگی کودکان و نوجوانان ما تفاوت بسیاری دارد، اما دیدگاهی که نویسنده به کار گرفته است، این شکاف را از میان برمی‌دارد. نویسنده مهم‌ترین معیار را ذهن کودکان و احساسات آن‌ها می‌داند و نکته‌ی مهم دیگر اینکه بسیار واقع‌گرایانه به مسائل می‌پردازد و همین موضوع سبب می‌شود مخاطب هنگام خواندن داستان با رامونا و دنیای او همراه شود، خودش را جای رامونا بگذارد، از چالش‌هایی که برای او پیش می‌آید عبرت و از پشتکارش انگیزه بگیرد و مهم‌تر از همه هنگام خواندن کتاب لذت ببرد و به کتابخوانی علاقه‌مند شود.

داستان از زبان راوی سوم شخص روایت می‌شود و همین موضوع باعث ایجاد صمیمیت بیشتری میان شخصیت رامونا و مخاطب خواهد شد؛ زیرا راوی سعی می‌کند حالات و احساسات رامونا را هم بیان کند. در هرکدام از کتاب‌ها به رابطه‌ی رامونا با یکی از اعضای خانواده‌اش به‌طور کاملاً تخصصی اما در قالب داستان و با بیانی شیوا و خلاقانه پرداخته می‌شود؛ به‌عنوان مثال در کتاب رامونا و پدرش به‌طور کلی به جنبه‌های عاطفی میان پدر و دختر پرداخته شده است و به‌طور جزئی‌تر به ماجراهایی که رامونا با پدرش دارد، توقعات و انتظاراتی که از او دارد، مسائل مربوط به پدرش که تأثیر زیادی بر روی او می‌گذارد و ...

البته نمی‌شود گفت که در کتاب رامونا و پدرش تماماً به این موضوعات پرداخته شده است، بلکه در تمامی کتاب‌های این مجموعه ما شاهد یک چهارچوب کلی از زندگی رامونا هستیم و با آن انس می‌گیریم. رامونا به مدرسه می‌رود، با معلم‌ها و دوستانش دچار چالش‌هایی می‌شود، احساسات گوناگونی را تجربه می‌کند و... اما در هرکتاب یکی از اعضای خانواده رامونا پررنگ‌تر می‌شود و داستان با محوریت او پیش می‌رود.

جلد اول این مجموعه با عنوان رامونا و خواهرش از زبان بئاتریس، خواهر رامونا، روایت می‌شود و ما شاهد احساسات دختری هستیم که به‌تازگی صاحب خواهری بسیار شلوغ و پرماجرا شده است، حس خوبی به خواهرش ندارد و سعی دارد خودش را از این بحران نجات دهد. او در این راه از مادر و خاله‌اش هم کمک می‌گیرد.

حال و هوای این کتاب کمی با بقیه‌ی کتاب‌های این مجموعه متفاوت است و می‌توان گفت مقدمه‌ای است برای ورود به داستان اصلی. به عبارت دیگر با زاویه‌ی دید متفاوتی نوشته شده است و سعی می‌کند جنبه‌های مختلف زندگی پیش‌روی رامونا را زودتر توضیح دهد. در این کتاب نکته‌های روان‌شناختی بسیاری نهفته که شایان توجه است؛ به طور مثال در  بخشی از کتاب  شاهد این موضوع هستیم که بئاتریس خواهرش را دوست ندارد و از این بابت دچار عذاب وجدان شده است و عمیقاً می‌خواهد این احساس از بین برود، اما هرچه در این راستا تلاش می‌کند، موفق نمی‌شود و اوضاع رفته‌ر‌فته خراب‌تر می‌شود تا اینکه با کمک مادرش و البته گذر زمان از این بحران عبور می‌کند.

به نظر می‌رسد نویسنده سعی داشته است به مسائلی بپردازد که کم‌تر به آن‌ها توجه شده است و همچنین خواستار ارائه‌ی راهکارهای ساده بوده است. در این مجموعه رامونا با هرموقع چالشی روبه‌رو می‌شود؛ مثلاً مسائل مالی خانواده‌اش. واضح است که در کم‌تر کتابی به این مسئله توجه شده است، اما نویسنده‌ی کتاب، بورلی کلی‌یری، با بیان شیوای خود به این موضوع و تأثیراتی که برکودکان می‌گذارد، پرداخته است. موضوع دیگر، نقش اجتماعی رامونا در مدرسه است. اینکه چطور دوست پیدا کند، با معلم‌ها ارتباط برقرار کند و نحوه‌ی صحیح درس خواندن را فرا بگیرد و... که به هرکدام با جزئیات فراوان پرداخته شده است.

استقلال طلبی رامونا و مانع‌هایی که  برای رسیدن به آن در راه دارد، یکی از پررنگ‌ترین موضوعات کل این مجموعه است. طی مسیری رامونا رفته‌رفته استقلال لازم را به دست می‌آورد و برخلاف گذشته از حمایت‌های خانواده‌اش هم بهره‌مند می‌شود. برخورد با اعضای خانواده، همسایه‌ها، اقوام و دوستان در ابتدای دوره‌ی نوجوانی با چالش‌های خاص خودش همراه است و ما حین همراهی با رامونا این موارد را مشاهده و همراه او از این چالش‌ها عبور می‌کنیم.

از جمله مسائلی که در جامعه و به‌طور اختصاصی در کتاب‌ها کم‌تر به آن پرداخته شده است، فرزند آخر خانواده بودن و چالش‌های آن است. رامونا فرزند آخر خانواده است و این موضوع سبب شده است تا با‌ مسائلی روبه‌رو شود مانند جدی گرفته نشدن، عدم استقلال در خانواده و به تبع آن در جامعه. البته طولی نمی‌کشد که رامونا حس خواهر بزرگ‌‌تر بودن را هم تجربه می‌کند و با چالش‌های جدیدتری نیز روبه‌رو می‌شود. 

اسامی مجموعه‌ی هشت‌جلدی رامونا عبارت است از: رامونا و‌ خواهرش، رامونای آتش‌پاره، رامونای شجاع شجاع، رامونا و مادرش، رامونا و پدرش، رامونای هشت‌ساله، رامونا همیشه راموناست و دنیای رامونا.

کتاب رامونا و مادرش جایزه‌ی ملی کتاب را دریافت کرده است و همچنین کتاب‌های رامونای هشت‌ساله و رامونا و پدرش جزو آثار برگزیده‌ی نیوبری قرار گرفته‌اند. نویسنده این مجموعه اصالتاً اهل آمریکاست و دوران کودکی‌اش را در مزرعه‌ای واقع در یام هیل ایالت ارگان گذراند. او فارغ‌التحصیل دانشگاه واشنگتن است و چندین سال به کتابداری مشغول بوده است. او به‌طور تخصصی به نوشتن کتاب‌های ویژه کودک و نوجوان پرداخته و در این راه موفقیت‌های بزرگی به دست آورده است. این نویسنده با نگرش روان‌شناختی به مشکلات کودکان و نوجوانان کتاب‌هایش را نوشته است و همین امر سبب شده است که آثارش با استقبال خوبی مواجه شود.