ورود به آوانگارد

اگه دروغ بگم چی میشه؟

درباره‌ی کتاب پینوکیو نوشته‌ی کارلو کلودی

معصومه منظم
پنجشنبه ۱ آذر ۱۴۰۳

کتاب‌های کودک باکیفیت زیادی وجود دارند که خواندن آن‌ها خالی از لطف نیست؛ اما بعضی از کتاب‌ها به دلیل نوآوری و خلاقیتی که در داستان‌‌شان بسیار محبوب‌تر واقع شده و تبدیل به بهترین اثر در چندین دوره می‌شوند. خواندن چنین کتاب‌هایی سبب گسترده شدن قوه تصور و درک کودکان شده و همچنین نوآوری‌هایی کتاب خواندن برای آنان بسیار جذاب می‌کند که در داستان به کار رفته است.

یکی از این دست کتاب‌ها که حتما شما هم نام آن‌ را شنیده‌اید و قسمتی از داستانش را خوانده‌اید کتاب ماجراهای پینوکیو (Pinocchio) است. این کتاب از موفق‌ترین و مشهورترین کتاب‌های کودک در جهان است.

کارلو کلودی

کارلو کلودی با به وجود آوردن این اثر شگفت، توانسته داستانی آموزنده به کودکان ارائه دهد و در عین حال اوقات فراغت لذت‌بخشی برای آن‌ها بسازد. کارلو کلودی نویسنده‌ای ایتالیایی است که تمام اوقات خود را صرف نوشتن برای کودکان می‌کرد. کارلو کلودی در دورانی از زندگی خود به سیاست و علوم مذهبی علاقه داشت اما در نهایت تصمیم گرفت که جایی برای خود در ادبیات باز کند و این کار را در ابتدا با روزنامه نگاری شروع نمود. تجربیات او در روزنامه‌ نگاری باعث شد که قلم سریع و روانی داشته باشد و بیشتر بر نویسندگی مسلط شود. وی پس از گذشت مدتی نشریه‌ی خود را دایر کرد. در نهایت نشریه‌ی او در دوران اوج شورش‌های داخلی و خارجی ایتالیا تعطیل شد. پس از چندی کلودی به نمایش‌نامه نویسی، داستان نویسی و ترجمه کتاب کودکان روی آورد و در همان زمان نام مستعار کلودی را بر روی خود نهاد. کلودی روستایی بود که مادرش در آن‌جا متولد شده و کلودی نیز بخش اعظم کودکی خود را در آن‌جا گذرانده و خاطرات زیادی داشت. ترجمه کتاب کودکان باعث شد که کلودی متوجه شود چقدر به آثار کودکان علاقه دارد و ایده نوشتن برای کودکان از همان موقع به ذهنش رسید و  پینوکیو را خلق کرد.

با اینکه پینوکیو در قرن نوزدهم و در سال 1883 نوشته شده است اما مخاطبان خود را همچنان حفظ کرده و کمتر کسی است که با پینوکیو آشنا نباشد.

داستان پینوکیو

داستان پینوکیو از جایی آغاز می‌شود که مردی پیر به نام ژپتو برای گذراندن زندگی خود به نجاری می‌پردازد و گاهی نیز مجسمه‌های چوبی درست می‌کند. پدر ژپتو تنها است و فرزندی ندارد و از اعماق قلبش آرزوی داشتن یک فرزند دارد. یک روز مجسمه‌ی چوبی پسرکی را می‌سازد و در خیال خودش او را پسر خودش تصور می‌کند. یک فرشته‌ی مهربان با دیدن خلوص نیت پدر ژپتو به این عروسک چوبی روح می‌بخشد و او را تبدیل به عروسکی زنده می‌کند. پدر ژپتو نام او را پینوکیو می‌گذارد و  از داشتن او به شدت خوشحال می‌شود؛ اما کمی بعد متوجه می‌شود که پینوکیو مانند دیگر کودکان نیست. دماغ پینوکیو هربار که دروغ بگوید بزرگ می‌شود و او را دچار مشکلات زیادی می‌کند. پینوکیو نیز دست از این عادت بد برنمی‌دارد و هر بار مشکلات تازه‌ای می آفریند. دو شخصیت دیگر نیز به نام گربه نره و روباه مکار در داستان حضور دارند که در تلاش‌اند او را از راه به در کنند و باعث بیشتر شدن مشکلات پینوکیو شوند.

کارلو کلودی در فضاسازی و شخصیت‌سازی مهارت ویژه‌ای دارد و طوری این شخصیت‌هارا خلق کرده که محال است از حافظه‌ بیرون بروند و یا غیرواقعی تصور شوند. بی‌شک کتاب پینوکیو را می‌توان یکی از معروف‌ترین و بزرگ‌ترین کتاب‌های کلاسیک کودکان دانست.

انیمیشن و ترجمه‌های پینوکیو

پینوکیو در ابتدا تنها یک داستان بود اما اکنون شخصیتی فراتر از داستان دارد. انیمیشن‌های زیادی با اقتباس از داستان پینوکیو ساخته شده‌اند. حتی بر اساس این داستان نمایش‌ها و جشنواره‌های بزرگی در سراسر جهان برگزار می‌شوند و کودکان زیادی شیفته پینوکیو می‌شوند. پینوکیو برای کودکان نسل جدید همان‌قدر محبوب است که برای کودکان نسل‌های پیشین محبوب بود و این نقطه قوت این کتاب است. داستانی که محدود به نسل و زمان خاصی نیست و به همه تعلق دارد.

انیمیشن پینوکیو (۱۹۴۰) به تهیه‌کنندگی والت دیزنی

یکی از بهترین ترجمه‌هایی که برای کتاب پینوکیو وجود دارد توسط فرخ بافنده و نشر سپاس صورت گرفته است. ترجمه پینوکیو بسیار روان و روشن به نظر می‌آید و از کلمات سخت و پیچیده در آن استفاده نشده است.

پینوکیو

نویسنده: کارلو کلودی ناشر: نگاه قطع: شمیز،رقعی نوع جلد: شمیز قیمت: ناموجود