مروری بر ترجمه‌های عادل فردوسی‌پور

از وقتی که ورزش فوتبال تبدیل به ورزشی عام و همگانی شده ماهیت جدی‌تری پیدا کرده است. فوتبال اکنون ورزشی بسیار پرطرفدار است که در دل خود داستان‌های بزرگ و کوچکی دارد. این داستان‌ها برای شنیده شدن نیاز به راوی مناسبی دارند. یک راوی که بتواند به دور از تحریف، واقعیت‌‌های رخ‌داده در این ورزش را نشان دهد و همچنین بازی را با توصیفات گرم و پر از هیجان برای مخاطب شیرین کند. راوی‌های خوب و درجه‌ یک در هر جامعه‌ای انگشت‌شماراند، روایت کردن این ورزش نیاز به دانش و بینش، علاقه، شور و اشتیاق و شناخت دقیق مخاطب دارد. در جامعه‌ی فوتبالی ایران هرگاه کلمه‌ی راوی و گزارش‌گر می‌آید محال است که کسی یاد مرد بزرگی به نام نیفتد. او در معنای واقعی نام خود، عادل است و بسیاری صداقت و انسانیت او را تحسین می‌کنند. وی باعث روشن شدن راه بسیاری از جوانان ورزش‌دوست شده و تا حد توان خود به حل بسیاری از مشکلات فوتبال ایران پرداخته است.

زندگی عادل فردوسی پور

در تاریخ 11 مهر 1353 بزرگ‌ترین و به‌نام‌ترین مجری فوتبالی ایران در شهر یزد به دنیا آمد. وی در رشته‌ی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع تحصیل کرد. با این وجود فوتبال علاقه‌ی اول فردوسی پور است تا حدی که موضوع پایان‌نامه‌ی دانشگاه خود را پیش‌بینی نتایج مسابقات فوتبال با استفاده از تحلیل‌های رگرسیونی قرار داد. عادل فردوسی‌پور مردی همه فن حریف است و در هر حوزه‌ای که تاکنون فعالیت کرده موفق بوده است. انتقاد به کار‌های او سخت است و این امر نشان می‌دهد که تا چه حد سعی دارد فعالیت‌هایش را به بهترین شکل به پایان برساند. گزارش‌گری توانا است؛ اما گزارش‌گری تنها یک چشمه از توانایی‌های اوست. عادل فردوسی‌پور مجری تلویزیونی حاذقی است؛ درحدی که در هر قسمت از برنامه‌ی نود بیش از نیم میلیون بیننده پای اجرای او می‌نشستند؛ برنامه‌ای که او اجرا و تهیه کنندگی آن را برعهده داشت. علاوه بر آن وی تحلیل‌گر، مترجم و استاد دانشگاه است و در همه‌ی این فعالیت‌ها نیز موفق است. شروع این حرفه‌ برای او کار راحتی نبود. در ابتدا با روزنامه‌نگاری در بخش ترجمه مجلات مختلف ورزشی کار خود را آغاز و تجربیات ارزنده‌ای از آن دوران کسب کرد. ترجمه را نیز ابتدا از همین مجرا آغاز کرد. اولین ترجمه‌های او مربوط به زمانی است که مترجم روزنامه‌ی ابرار بود. کمی بعد توانست جایگاه خود را عوض کند و به گزارشگری مسابقات فوتبال در تلویزیون پرداخت. جام جهانی سال 1998 نقطه صعود عادل فردوسی‌پور در دنیای ورزش بود. گزارش‌هایی که او از بازی‌ها ارائه داد به حدی خوب بود که کم‌کم همه او را شناختند و شیفته‌ صدا و توصیفاتی جذاب شدند که از مسابقات فوتبال ارائه می‌داد.

رسانه و تلویزیون خانه ‌دوم عادل فردوسی پور

گرچه عادل فردوسی‌پور در روزنامه‌نگاری نیز بسیار خوب و موثر فعالیت می‌کرد اما رسانه تلویزیونی جایگاه مناسب‌تری برای او بود و می‌توانست مهارت‌های خود را به شکل بهتری ارائه دهد. بنابراین در آزمون گزارش‌گری شرکت کرد و به سبب صدای قوی و بیان خوبش پذیرفته شد. جالب است بدانید عادل فردوسی‌پور پیش از این نیز حضور بسیار کوتاهی به عنوان شرکت‌کننده‌ی یک مسابقه‌ی تلوزیونی به نام مسابقه‌ی هفته با اجرای زنده یاد منوچهر نوذری داشت و حتی در این مسابقه نیز با اطلاعات بالای فوتبالی خود مجری را شگفت‌زده کرد. شروع گزارش‌گری‌ این مجری توانمند با گزارش فوتبال نبوده بلکه در ابتدا به گزارش مسابقه‌های تنیس می‌پرداخت. پس از آن‌ که توانست مهارت خود را به مدیران تلویزیونی اثبات کند گزارش بازی‌های فوتبال را به او سپردند.

پس از جام جهانی 1998 سهم بزرگی از گزارش مسابقات فوتبال نصیب عادل فردوسی‌پور شد. در آن سال‌ها گزارشگران معدودی وجود داشتند که درباره‌ی فوتبال دانش بالایی داشته باشند و ضعف دانش در این زمینه تا حدی بود که گاهی برخی از گزارش‌گران نام تیم‌ها و یا فوتبالیست‌های خارجی را به اشتباه تلفظ می‌کردند یا شناختی نسبت به آن‌ها نداشتند. عادل فردوسی پور به دلیل مهارت در زبان انگلیسی و اطلاعات زیاد خود خیلی زود توانست جایگاه محکمی در این عرصه به دست آورد. 

عادل فردوسی پور در سال 1378 ایده‌ی ساخت تأثیرگذارترین و پربیننده‌ترین برنامه ورزشی تلویزیونی ایران را داد و پس از مدت کوتاهی آن‌ را عملی کرد؛ او نام این برنامه را نَوَد گذاشت. هیچ برنامه ورزشی در ایران، تاکنون نتوانسته به محبوبیت این برنامه برسد. او به همراه گروه بزرگ و پرکارش تلاش کرد تا مشکلات ورزش فوتبال ایران را ریشه‌یابی کند و با بیان این مشکلات راه حلی برای آن بیابد. او مسئولان و پیشکسوتان بزرگ فوتبال ایران را بارها به برنامه‌ی نود دعوت کرد و فعالیت‌های آنان را به چالش کشید. این مجری محبوب از بیان مشکلات جامعه فوتبالی هیچ ترسی نداشت و بی‌محابا و صادقانه پیش رفت. برنامه نود به مدت نوزده سال روی آنتن تلویزیون بود و در این نوزده سال مخاطبان زیادی را جذب کرد. همچنین توانست تأثیر زیادی بر ساماندهی فوتبال ایران بگذارد و مشکلات را به طور صریحی بیان کند. پخش برنامه نود از سال 1397 متوقف شد. وی برنامه‌های دیگری را نیز ساماندهی کرده است؛ مانند: فوتبال120 که در آن به بررسی فوتبال اروپا پرداخته می‌شد و برنامه‌های بیست چهارده و بیست هجده که مخصوص جام جهانی 2014 و 2018 بود. این برنامه‌ها نیز بسیار پرطرفدار بودند و مهر تأییدی بر مهارت‌های ویژه‌ی این مجری زدند.
او در دورانی که در صدا و سیما به فعالیت مشغول بود با فوتبالیست‌ها و پیشکسوتان بزرگی در جهان مصاحبه کرد و از سوی آن‌ها تحسین شد.

عادل فردوسی پور، به دور از صدا و سیما و تلویزیون

برنامه نود برنامه‌ی محبوب و پراهمیتی برای طرفداران فوتبال بود. صدای ضعیف قشر آسیب دیده‌ی جامعه ورزشی با این برنامه به گوش مسئولین می‌رسید اگرچه انتقاد‌ها به مذاق خیلی‌ها خوش نمی‌آمد اما حمایت مردم باعث شد که این برنامه سال‌ها روی پا بایستد. پس از رفتن عادل فردوسی‌پور از تلویزیون تا مدت‌های زیادی از او خبری نبود و برنامه‌ای ضبط نشد تا این‌که با اجرایی به نام کلاسیکو در شبکه خانگی به کار بازگشت. این برنامه رکورد پربیننده‌ترین برنامه شبکه خانگی را با تعداد یک میلیون و هشتصد و بیست هزار بیننده از آن خودش کرد. تعداد بالای بیننده بار دیگر ثابت کرد که عادل فردوسی‌پور همچنان محبوب است و حتی نبود او در تلویزیون از محبوبیتش کم نمی‌کند. پس از این اجرا سکوت وی ادامه داشت تا این‌که از او برای گزارش فینال لیگ آسیا در قطر دعوت به عمل آورده شد و بر صفحه اینستاگرام AFC تقدیم کاربران شد که این گزارش نیز با استقبال زیادی رو به رو شد.

ترجمه‌های عادل فردوسی پور

عادل فردوسی‌پور فعالیت‌های خود را با ترجمه شروع کرد، پس طبیعی است که مترجمی با مهارت باشد. او جای بعضی از کتاب‌ها را به زبان فارسی و برای مخاطبان فارسی زبان خالی دیده و به ترجمه آن‌ها پرداخته است. ترجمه‌های او بسیار روان و گویا هستند و کاملا قابل فهم‌اند.

او ترجمه را کاری سخت اما لذت‌بخش می‌داند. ترجمه ابدا کار ساده‌ای نیست؛ اما زمانی که ماحصل تلاشت را در دست مردم می‌بینی و آنچه را که باور داشتی زیبا و خواندنی است با آنان به اشتراک می‌گذاری، بسیار خشنود خواهی بود.

کتاب فوتبال علیه دشمن؛ سایمون کوپر

کتاب فوتبال علیه دشمن از سایمون کوپر کتابی است که با دید متفاوتی به فوتبال نگریسته و آن را تحلیل نموده است. بیشتر کتاب‌هایی که در این زمینه وجود دارد به بررسی فوتبال در حیطه ورزش پرداخته‌اند؛ اما این کتاب چنین نیست. سایمون کوپر سعی کرده فوتبال را از جنبه‌ی جامعه‌شناختی آن  تفسیر و تبیین کند. نویسنده برای نوشتن این کتاب به بیست و دو کشور سفر کرده تا فوتبال را از نگاه‌های متعددی معنی کند. او خود را تنها به سفر در کشورهای اروپایی محدود نکرده و به کشورهای فقیر و دور نیز پاگذاشته تا ببیند آن‌ها به فوتبال چطور می‌نگرند و چه معنایی به آن می‌دهند. از سمتی دیگر نویسنده سیاست و تأثیر آن بر ورزش را نیز از یاد نبرده و بیان کرده که از چه جنبه‌هایی سیاست در فوتبال و نتیجه‌ی آن اثر می‌گذارد و ممکن است منجر به چه چیزی شود. عادل فردوسی‌پور با برعهده گرفتن مسئولیت ترجمه‌ی این کتاب، فرصت خواندن یک اثر متفاوت و هیجان انگیز را به خواننده داده و به او کمک می‌کند بینش عمیق‌تری نسبت به این ورزش داشته باشد.

کتاب جامع فوتبال؛ دیوید گلدبلت، جانی اکتون

اگر به تازگی به فوتبال علاقمند شده‌اید و یا می‌خواهید اطلاعات کامل‌تری در مورد آن داشته باشید کتاب جامع فوتبال از دیوید گلدبلت و جانی اکتون با ترجمه عادل فردوسی پور مناسب‌ترین کتاب است. کتاب جامع فوتبال در حقیقت یک دانش نامه و دایرة المعارف است که درباره قواعد و قوانین فوتبال شرح می‌دهد. سعی شده است که درباره‌ی فوتبال هر آن‌چه که ممکن است برای خواننده مبهم باشد در این کتاب به ساده‌ترین شکل توضیح داده شود. بنابراین اگر سوالی داشتید و یا مایل بودید درباره تاریخچه و شکل فوتبال بیشتر بدانید می‌توانید این کتاب را تهیه کنید. عادل فردوسی پور با ترجمه این کتاب قدمی مفید برای علاقمندان فوتبال نهاد چرا که دیگر لازم نیست به منابع غیرمعتبر مراجعه کنند و اطلاعات نادرست کسب کنند.

کتاب پیگیر اخبار نباشید؛ رولف دوبلی

اگر به رشد و توسعه فکری خود اهمیت می‌دهید باید در اسرع وقت این کتاب را تهیه کنید. کتاب‌های زرد و غیرمعتبر زیادی در این زمینه وجود دارند که پر از اطلاعات و داده‌های اشتباه هستند؛ اما این کتاب بسیار معتبر و پرمفهوم است. رولف دوبلی در کتاب پیگیر اخبار نباشید به جهانی اشاره می‌کند که اکنون به طور مداوم با اخبار و رسانه‌ها درگیر است و ذهن را مشوش و آشفته می‌کند. رویارویی با اخبار بی‌ارزش و به درد نخور تنها باعث می‌شود روح و روان انسان دچار فرسایش شود و از سمتی ماجراهای بیرونی را بدون آگاهی کامل ببیند و تصمیم‌گیری‌هایی عجولانه‌ داشته باشد. از سمتی دیگر باعث دور شدن فرد از خود می‌شود. پیگیری دائمی اخبار دنیا هیچ فایده‌ای برای روح و جسم شما ندارد. نویسنده کتاب سعی کرده تا ما را از مشکل جدید انسان امروزی آگاه کند و بینش ما را در مقابل پیگیری مداوم اخبار و مسائل بیهوده تغییر دهد.

کتاب هنر خوب زندگی کردن؛ رولف دوبلی

به نظر می‌رسد رولف دوبلی با نوشتن کتاب هنر خوب زندگی کردن بار دیگر نظر عادل فردوسی پور را برای ترجمه جلب کرده است. محتوای این کتاب نیز در مورد ذهن و داشتن زندگی هدفمند است. رولف دوبلی در کتاب خود مجموعه‌ای از راه حل‌ها و ترفندهایی را برای داشتن زندگی بهتر بیان کرده است. این ترفند‌ها پیچیده و خاص نیستند و بر پایه‌ی اصلاح خرده عادات فرد طراحی شده‌اند. نویسنده معتقد است با بهبود خرده عادات و رفتارها و به کارگیری ترفندهای کاربردی در نهایت باعث بهبود کیفیت زندگی و سلامت ذهن می‌شود.

کتاب هنر شفاف اندیشیدن؛ رولف دوبلی

کامل و درست اندیشیدن کار آسانی نیست و نیاز به آموزش و تمرین دارد. اگر به طور تجربی به اندیشه در مورد مسائل مختلف بپردازیم ممکن است دچار خطا شویم و نتیجه نادرستی بگیریم. برای بهبود قوه تفکر باید نکاتی را مدنظر قرار داشت تا افکار جهت درستی داشته باشند. در این کتاب یاد خواهید گرفت که چگونه بیندیشید و با انجام دادن چه خطاهایی دچار اشتباه می‌‌شوید. رولف دوبلی در کتاب هنر شفاف اندیشیدن نود و نه خطا رایج در فرایند پردازش و فکر کردن را توضیح می‌دهد که با تصحیح این خطاها می‌توانید گام بلندی جهت تصحیح خطاهای فکری خود بردارید. عادل فردوسی پور این ترجمه را نیز مانند دیگر ترجمه‌های خود کامل و دقیق ارائه داده و اثر فاخری را به زبان فارسی تحویل خواننده داده است.

فردوسی‌پور اولین بار در سال 1388 و با فوتبال علیه دشمن به سراغ ترجمه‌ی کتاب رفت و تا سال‌ها پس از آن، هیچ کتابی توجه او را به خود جلب نمی‌کرد که به ترجمه‌ی آن مشغول شود. سرانجام در سال 1393 یکی از آشنایان، نسخه‌ی انگلیسی کتاب هنر شفاف اندیشیدن را به او می‌دهد و فردوسی‌پور که در بهمن 1393 کتاب را خوانده، چنان شیفته‌اش می‌شود که آن را برای نمایشگاه کتاب سال بعد در اردیبهشت 1394 آماده‌ی انتشار می‌کند. او معتقد است یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های هنر شفاف اندیشیدن در فاصله‌ی چشمگیری است که با کتاب‌های تجاریِ از این نوع دارد. این کتاب از نوع کتاب‌های کاربردی و در راستای خودشناسی است و در زندگی روزمره بسیار کمک‌کننده است.

در صورتی که مایل به کسب اطلاعات بیشتر درباره‌ی سه کتاب اخیر هستید، لطفا به یادداشت مربوط به «رولف دوبلی» در سایت آوانگارد مراجعه فرمایید.

عادل فردوسی پور و فهرست جوایز متعددش

گرچه بزرگترین دستاورد عادل فردوسی پور در سال‌های کاری‌اش داشتن اعتماد و محبت مردم بوده؛ اما جوایزی متعدد نیز در این بین به دست آورده است که عبارت‌اند از:

• برنده جایزه بهترین برنامه ورزشی در جشنواره تلویزیونی جام جم در سال 1392
• برنده بهترین مجری ورزشی در جشنواره تلویزیونی جام جم در سال 1392
• برنده بهترین برنامه ورزشی در جشنواره بین‌المللی فیلم‌های ورزشی در سال 1395
• برنده بهترین برنامه تلویزیونی از نگاه مردم در جشنواره تلویزیونی جام جم در سال 1397
• برنده بهترین تهیه کننده ترکیبی در جشنواره تلویزیونی جام جم در سال 1397
• برنده بهترین چهره تلویزیونی در جشن حافظ در سال 1398

جوایز این مجری مردمی به این شش مورد ختم نمی‌شود و او در سال‌های فعالیت خود جوایز بی‌شماری کسب کرده است. عادل فردوسی پور سرمایه‌ی ورزشی فوتبال ایران است و بسیاری او را مردی مسئولیت پذیر و منصف می‌دانند.او مجری باهوش و دقیقی است که پاسخ اعتماد مخاطبان خود را به درستی داده است.

فوتبال ایران به راوی‌هایی مانند او نیاز دارد…