مروری بر کتاب شدن نوشته‌ی میشل اوباما

کتاب شدن به قلم بانوی اول اسبق آمریکا، میشل رابینسون اوباما (Michelle Obama) نوشته شده که پس از چاپ نه تنها در آمریکا، بلکه در اقصی نقاط جهان از جمله ایران بسیار مورد استقبال و توجه مردم قرار گرفت. محتوای این کتاب در خصوص زندگی میشل اوباما از دوران کودکی و نوجوانی تا زمان آشنایی او با همسرش یعنی باراک اوباما است. میشل توانسته با شیوه‌ی نوشتاری ساده و روانش جذابیت و گیرایی داستان زندگی خود را به درستی به نمایش بگذارد  و بگوید که در پشت پرده‌ی رسیدن به قدرت چه بر یک زن سیاه‌پوست می‌گذرد.

میشل، کتاب شدن را در تاریخ 13 نوامبر سال 2018 منتشر کرد و تاکنون این کتاب به 24 زبان زنده‌ی دنیا از جمله فارسی ترجمه شده است. سبک این کتاب اتوبیوگرافی بوده و روایتگر تمامی مشقت‌های راه یک زن برای رسیدن به موفقیت و اهدافش است. او توانسته سخت‌ کوشی‌های پی در پی خود در این مسیر، ایستادگی در برابر مشکلات و کنار زدن موانع را به خوبی برای مخاطب خود ترسیم کند. این کتاب با فروشی معادل 600 هزار نسخه آن هم در روز اول توانسته خود را در لیست کتاب‌های پرفروش قرار دهد.

میشل اوباما در کتاب شدن از دوران کودکی خود می‌گوید؛ از همان سال‌های ابتدایی تولد و خانواده‌ای که در آن روح، افکار و شخصیتش پرورش یافته و شکل گرفته است. از رفتار والدینی که از آغاز همانند یک انسان بالغ با او و برادرش صحبت می‌کردند و این‌که چطور به "من" حال کنونی‌اش مبدل گشته را بی‌پرده روایت کرده است. این کتاب دارای سه بخش اصلی با عنوان‌های 1- من شدن؛ 2- ما شدن و 3- بیشتر شدن بوده که در بخش اول یعنی "من شدن" شرح تمام آنچه را می‌خوانیم که در دوران کودکی و نوجوانی، قبل از ملاقات با همسرش بر میشل اوباما گذشته است. در بخش دوم این کتاب او سعی دارد تا نحوه‌ی آشنایی خود با همسرش یعنی باراک اوباما، ازدواج و چگونگی "ما" شدنشان را با کلامی شیوا بیان کند و در نهایت  آنچه را می‌خوانیم که در دوران کودکی و نوجوانی، قبل از ملاقات با همسرش بر میشل اوباما گذشته است. میشل معتقد است رسیدن به اهداف به معنای پایان آرزوها نیست بلکه این طول مسیر زندگیمان است که ما را به چیزی که هستیم مبدل می‌سازد.

در این روزها که عرصه‌ی موفقیت، دیده شدن و پیشرفت برای بانوان معنا و مفهوم جدیدتری به خود گرفته، بی‌اغراق می‌توان گفت میشل لاوون رابینسون اوباما، نمونه‌ی بارز یک زن موفق و قدرتمند است که می‌تواند الگویی بسیار خوب و الهام‌بخشی برای زنان در جوامع مختلف باشد. او متولد 17 ژانویه‌ی سال 1964 بوده و در شیکاگو چشم به جهان گشوده است. این نویسنده و وکیل آفریقایی-آمریکایی تبار در سن 28 سالگی با همسر خود یعنی باراک اوباما ازدواج کرد و در حال حاضر این دو دارای دو فرزند دختر هستند. وی که دانش اندوخته‌ی دکترای حقوق از دانشگاه هاروارد است به مدت هشت سال بانوی اول ایالات متحده‌ی آمریکا شناخته شد. میشل اوباما در دورانی که به مقام بانوی اول منسوب شد فعالیت‌های بسیاری در زمینه‌ی حفظ محیط زیست انجام داد و به طور کلی می‌توان گفت که گرم شدن کره‌ی زمین و مسائلی از این قبیل دغدغه‌ی اصلی او به شمار می‌آیند. البته فعالیت‌های بشردوستانه‌ی این بانوی اول را هم نباید از یاد برد، وی با رفتار منحصر به فرد و گیرای خود به معنای واقعی الگوی متفاوتی را از زن بودن و موفقیت را برای زنان و دختران جوان تعریف کرد. کتاب شدن چگونگی تغییر مسیر زندگی او را از یک دختربچه‌ی اهل شیکاگو تا رسیدن به جایگاه کنونی به خوبی توصیف کرده است.

تاکنون کتاب شدن به دست افراد زیادی به زبان فارسی ترجمه شده است که از معروف‌ترین و بهترین آن‌ها می‌توان به ترجمه‌ی سپیده حبیبی اشاره داشت. وی با ترجمه‌ی خودمانی و ساده‌ای که از این کتاب داشته، توانسته حق مطلب را با قلمی شیوا ادا کند و همچنین در حفظ و انتقال مفاهیم و احساسات بیان شده در این کتاب عملکرد بسیار موفقی داشته است. در بخشی از ترجمه‌ی کتاب شدن توسط سپیده حبیبی می‌خوانیم:

" آن روز من همزمان چند جور احساس داشتم: خسته بودم، احساس غرور می‌کردم، پریشان و مشتاق بودم؛ اما بیشتر، به این خاطر که می‌دانستم چند تا دوربین فیلم‌برداری در حال ضبط تک‌تک حرکات ما هستند، سعی داشتم خودم را کنترل کنم. من و باراک عزم خود را جزم کرده بودیم که این تعویض قدرت را با وقار و بزرگواری انجام دهیم و این هشت سال را با آرمان‌های خود و خویشتن‌داری به پایان برسانیم. حالا دیگر به آخرین لحظات رسیده بودیم "

در خصوص این کتاب نظرات متفاوتی وجود دارد که به طبع به سلیقه و ذائقه‌ی خواننده‌ی آن بستگی دارد به همین دلیل نمی‌توان نسخه‌ای یکسان برای همه‌ی افراد پیچید؛ اما اگر شما هم علاقه‌مند به مطالعه‌ی کتاب به سبک زندگی‌نامه هستید، کتاب شدن می‌تواند انتخاب خوبی برایتان باشد. از سوی دیگر تا به حال دست‌نوشته و یا شرح حالی از زندگی و نقش همسر روسای جمهوری ایالات متحده وجود نداشته و همین موضوع نقطه‌ی قوت بزرگی برای این کتاب محسوب می‌شود؛ از جهتی دیگر شاید آن اندازه که خواننده انتظار دارد به توضیح جزئیات وظایف و نقش بانوی اول پرداخته نشده است به همین دلیل هم عده‌ای پس از مطالعه‌ی این کتاب تا حدی آن را ناامیدکننده خطاب داشته‌اند. این دسته از افراد معتقدند که عمده‌ی محتوای کتاب شدن صرفا زندگی شخصی میشل اوباما را به طور مفصل شرح داده است نه آنچه که او به عنوان بانوی اول آمریکا موظف به انجامشان بوده و از این موضوع به عنوان تنها ضعف این کتاب یاد می‌کنند. از سوی دیگر باید این موضوع را هم در نظر گرفت که رویدادهای رخ داده در طی 8 سال دوره‌ی ریاست جهوری باراک اوباما به قدری زیاد بوده که انتظار برخی از مخاطبان از عنوان کردن تمامی این اتفاقات آن‌هم با ذکر همه‌ی جزئیات کمی دور از منطق به نظر می‌رسد. با تمامی این تفاسیر قریب به اکثر خوانندگان این کتاب را دوست داشتند به طوریکه در حال حاضر کتاب شدن اثر میشل اوباما در نشریه‌ی گودریدز امتیاز 4.53 از 5 را از آن خود کرده و طبق توصیه‌ی دنبال‌کنندگان این نشریه ارزش خواندن را دارد.