مروری بر کتاب بیا با هم در ایرلند برقصیم نوشته‌ی لئو تولستوی

با باز کردن کتاب «بیا با هم در ایرلند برقصیم» متوجه شدم که تا به حال داستان کوتاهی از نویسندگان هندی یا چینی نخوانده‌ام. مجموعه «بیا با هم در ایرلند برقصیم» شامل ۱۰ داستان کوتاه از شرق تا غرب کره زمین است. کتاب با داستان کوتاه یک الف آدم چند وجب زمین می‌خواهد از تولستوی شروع می‌شود و در ادامه داستان‌هایی از سیدونی گابریل کلت[1]، جیمز جویس، سیلوینا اوکامپو [2]، دینگ لینگ [3]، نارایان [4]، یودورا وِلتی [5]، آلبر کامو، شرلی جکسن [6] و آلیس مانرو [7] را شامل می‌شود. با توجه به این که داستان‌های این مجموعه از نویسندگان سر تا سر دنیا جمع‌آوری‌شده‌اند، مي‌توان انتظار داشت که کتاب طیف وسیعی از خوانندگان با سلیقه‌های متفاوت را خوشنود خواهد کرد.

با توجه به این که داستان کوتاه رسانه‌ای مناسب برای انعکاس دادن دغدغه‌های شخصی نویسنده است، با خواندن آثار نویسندگانی که در نقاط مختلف جهان ساکن‌اند، می‌توان درون‌مایه‌هایی در آن‌ها یافت که با تاریخ و فرهنگ سرزمین‌شان هم‌خوانی دارد و سپس با مقایسه این مضمون‌ها، به جهان‌شمولی یا متفاوت بودن این ایده‌ها پی برد.

به عنوان مثال در داستان اول که نوشته‌ی تولستوی است، قصه‌ی مردی را می‌خوانیم که به دلیل جاه‌طلبی فراوان نسبت به املاکش همیشه در رنج است و در انتها این هوس باعث از بین رفتن‌اش می‌شود. با خواندن این اثر و مقایسه آن با تاریخ روسیه و مساله مالکیت زمین، متوجه می‌شویم که ارتباط نزدیکی بین این داستان و زمانه‌ای که در آن نوشته شده وجود دارد. سپس اگر کتاب را ادامه دهیم با داستان زن سابق روبرو می‌شویم که نویسنده‌ای فرانسوی دارد. این اثر از نظر محتوا کاملا با داستان پیشین متفاوت است و ماجرای مرد و زنی تازه‌ازدواج‌کرده را روایت می‌کند که به رستورانی رفته‌اند و در آنجا با همسر سابق مرد مواجه می‌شوند. این موقعیت، ما را به یاد فیلم‌های فرانسوی خواهد انداخت. کمی جلوتر داستانی از نویسنده‌ای آرژانتینی وجود دارد که در آن با دنیایی خیالی و بورخس‌وار روبرو می‌شویم که آدم‌کوتوله‌ها در آن زندگی می‌کنند و سبک زندگی‌شان را برای خواننده تعریف می‌کنند و اگر نام این نویسنده را جستجو کنیم، متوجه می‌شویم که از دوستان نزدیک خورخه لوئیس بورخس [8] بوده است. به همین ترتیب داستان‌های این مجموعه جلو می‌روند و ما در هر کدام، با دنیایی متفاوت و جدید روبرو می‌شویم و این؛ امکانی‌ست که کتاب «بیا با هم در ایرلند برقصیم» برایمان فراهم کرده است.

نکته قابل توجه دیگری که در انتخاب داستان‌های این مجموعه وجود دارد، پیشرو بودن این نویسندگان است. همه‌ی نویسندگانی که اثری ازشان به نمایندگی در این کتاب جمع‌آوری شده، در زمانه و کشور خودشان یکی از پیشگامان ادبیات مدرن بوده‌اند. به عنوان مثال سیدونی گابریل کلت از نامزدهای جایزه نوبل سال ۱۹۴۸ بوده یا دینگ‌ لینگ یکی از سرشناس‌ترین نویسندگان قرن بیستم چینی است. نارایان از نویسندگان پیشرو داستان کوتاه در هند بوده و آلیس مونرو برنده جایزه نوبل سال ۲۰۱۳ است که آکادمی نوبل از او با عنوان «استاد داستان کوتاه معاصر»[9] یاد کرده است.

خانم محبوبه مهاجر در انتخاب و ترجمه‌ی این آثار، نه تنها به پراکندگی جغرافیاییِ آن‌ها اهمیت داده بلکه به تنوع جنسیتی نویسندگان کتاب نیز توجه داشته به طوری که ۶ عدد از ۹ داستان این مجموعه، توسط نویسندگان زن نوشته شده‌اند.

درمجموع، «بیا با هم در ایرلند برقصیم» مجموعه‌ای ۱۲۸ صفحه‌ای‌ست به قلم زنان و مردان از داستان‌های کوتاهِ دور تا دور دنیا.

[1] Sidonie-Gabrielle Colette (1873-1954)

[2] Silvina Ocampo (1903-1993)

[3] Ting Ling (1904-1986)

[4] Rasipuram Krishnaswami Narayanaswami (1906-2001)

[5] Eudora Welty (1909-2001)

[6] Shirley Jackson (1916-1965)

[7] Alice Munro (1931-  )

[8]نویسنده نام‌دار آرژانتینی که به خلق دنیاها و موجودات خیالی در داستان‌هایش معروف است.

[9] جایزه نوبل

* ارجاع به فیلمی به نام «هر کسی سینمای خودش» که شامل ۳۳ فیلم کوتاه از کارگردانانی متنوع است