کتاب دراکولا اثر نویسنده‌ی ایرلندی، برام استوکر، یکی از مشهورترین رمان‌های گوتیک و وحشت در تاریخ ادبیات است که در سال ۱۸۹۷ منتشر شد. این اثر با ترکیب داستانی هراس‌انگیز و ماجرایی توانسته جایگاهی ویژه در ادبیات جهانی پیدا کند و الهام‌بخش فیلم‌ها، نمایش‌ها و اقتباس‌های متعدد باشد.
به مناسبت اکران و توزیع دیجیتال فیلم نوسفراتو (Nosferatu)، خوب است که منبع اقتباس این فیلم را، که منبع الهام بسیاری از محتواهای بلند و کوتاه مختلف بوده است، بشناسیم. بااین‌حال به نظر می‌رسد شخصی نیست که در طول زندگی خویش حداقل یک بار اسم آقای مرموز و خاص ادبیات گوتیک به گوشش نخورده باشد: کنت مرموز و خوش‌تیپ ترانسیلوانیا و خون‌خوار قرن‌های متمادی، وحشت شرق اروپا، کنت دراکولا.
خلاصه‌ی داستان دراکولا
داستان دراکولا با روایت جاناتان هارکر، وکیل جوانی که برای کمک به یک اشراف‌زاده‌ی مجارستانی به نام کنت دراکولا به ترانسیلوانیا سفر می‌کند، آغاز می‌شود. جاناتان به‌تدریج متوجه می‌شود که کنت دراکولا موجودی عادی نیست؛ او یک خون‌آشام است که از خون انسان‌ها تغذیه می‌کند.
پس‌از اسارت در قلعه دراکولا، جاناتان در‌نهایت موفق به فرار می‌شود. در همین حال، کنت به انگلستان سفر می‌کند تا قربانیان جدیدی برای خود پیدا کند. دراکولا به‌خصوص لوسی وستنرا، دوست صمیمی نامزد جاناتان، یعنی مینا موری، را هدف قرار می‌دهد و خون او را می‌مکد. لوسی، که به یک خون‌آشام تبدیل شده، توسط گروهی از قهرمانان، که شامل دکتر آبراهام ون هلسینگ است، کشته می‌شود.
ون هلسینگ، به همراه جاناتان، مینا، و چند تن دیگر، گروهی را برای نابود کردن کنت تشکیل می‌دهند. آن‌ها در نهایت به ترانسیلوانیا بازمی‌گردند و پس از رویارویی نهایی، موفق به نابودی دراکولا می‌شوند.
شخصیت‌های داستان دراکولا
کنت دراکولا (Count Dracula): شخصیت اصلی منفی داستان؛ یک خون‌آشام با قدرت‌های خارق‌العاده و گذشته‌ای مرموز.
جاناتان هارکر (Jonathan Harker): وکیلی جوان و شوهر مینا، که در ابتدا قربانی دراکولا می‌شود اما در ادامه به یک قهرمان تبدیل می‌شود.
مینا موری (Mina Murray): نامزد جاناتان و زنی باهوش و شجاع که نقش مهمی در شکست دراکولا ایفا می‌کند.
دکتر آبراهام ون هلسینگ (Abraham Van Helsing): دانشمند و شکارچی خون‌آشام‌ها که نقش راهنما و رهبر گروه را دارد.
لوسی وستنرا (Lucy Westenra): دوست صمیمی مینا که توسط دراکولا آلوده می‌شود و به خون‌آشام تبدیل می‌شود.
مضامین اصلی داستان دراکولا
رمان دراکولا علاوه بر وحشت و ماجراجویی، به بررسی مضامین عمیقی چون نبرد خیر و شر، ترس از ناشناخته‌ها، و تقابل سنت و مدرنیته می‌پردازد. دراکولا نماینده نیروهای کهن و ترسناک است که با ورود به دنیای مدرن، تعادلی را که انسان‌ها به آن عادت کرده‌اند، تهدید می‌کند.
سبک و ساختار داستان دراکولا
رمان به شیوه‌ای منحصربه‌فرد روایت می‌شود و شامل مجموعه‌ای از یادداشت‌ها، نامه‌ها، و خاطرات شخصیت‌های مختلف است. این سبک که به آن روایت اپیستولری گفته می‌شود، به خواننده این حس را القا می‌کند که در حال خواندن مستندات واقعی است، که این امر ترس و تعلیق داستان را افزایش می‌دهد.
تأثیر و اهمیت داستان دراکولا
«دراکولا» نقش مهمی در شکل‌گیری تصویر امروزی خون‌آشام‌ها داشته است. این کتاب نه تنها ژانر وحشت را متحول کرد، بلکه بسیاری از کلیشه‌های خون‌آشامی، از جمله نفرت از نور خورشید، قدرت هیپنوتیزم، و نیاز به خون انسان را تعریف کرد.
اقتباس‌های فراوان از این اثر در سینما، تئاتر و تلویزیون، نشان از ماندگاری و جذابیت بی‌پایان آن دارد. فیلم‌های کلاسیکی چون «دراکولای برام استوکر» ساخته فرانسیس فورد کاپولا (۱۹۹۲)، به محبوبیت این اثر افزودند. با این حال وفادارترین اقتباس مینی سریال دراکولا ساخته شرکت نتفیلیکس در سال 2020 است.
نوسفراتو، فیلمی صامت و گوتیک در ژانر وحشت است که در سال ۱۹۲۲ توسط فریدریش ویلهلم مورناو، کارگردان برجسته آلمانی ساخته شد. این فیلم که یکی از نخستین اقتباس‌های سینمایی از رمان دراکولا اثر برام استوکر به شمار می‌آید، به دلیل مسائل کپی‌رایت، حواشی و مشکلات قانونی قابل‌توجهی را به دنبال داشت.
تهیه‌کنندگان فیلم موفق به دریافت مجوز از خانواده برام استوکر برای اقتباس از رمان او نشدند. آن‌ها تصمیم گرفتند داستان و نام شخصیت‌ها را تغییر دهند و فیلم را تحت عنوان «نوسفراتو» تولید کنند.
بیوه برام استوکر، فلورنس استوکر، از تهیه‌کنندگان فیلم شکایت کرد. دادگاه حکم داد که تمام نسخه‌های فیلم باید نابود شوند.
با وجود حکم دادگاه، برخی نسخه‌های فیلم در اروپا حفظ شد. این نسخه‌ها بعدها بازسازی و توزیع شدند و باعث شدند نوسفراتو به یکی از آثار کلاسیک سینمای وحشت تبدیل شود.
دراکولا فقط یک داستان وحشت نیست؛ بلکه نمادی از ترس‌های جمعی انسان در مواجهه با ناشناخته‌ها و تغییرات اجتماعی است. این کتاب همچنان الهام‌بخش نسل‌های جدید است و می‌تواند به عنوان یکی از شاهکارهای ادبیات گوتیک شناخته شود.