دکتر آلیور ساکس، از برجسته‌ترین پزشکان نویسنده قرن بیستم و بیست و یکم، در کتاب شگفت‌آور مردی که زنش را با کلاه اشتباه می‌گرفت داستان‌های عجیب اما واقعی انسان‌هایی را روایت می‌کند که در دنیای غریب و به ظاهر گریز ناپذیر انواع اختلال‌های عصب روان شناختی به دام افتاده‌اند.

در این کتاب حکایت افرادی آمده که گرفتار ناهنجاری‌های فکری و ادراکی باورنکردنی هستند: بیمارانی که خاطرات‌شان را از دست داده‌اند، و همراه آن بخش بزرگی از گذشته‌شان را؛ بیمارانی که قادر به تشخیص افراد یا اجسام آشنا نیستند؛ دست‌ها و پاهای‌شان برایشان بیگانه شده و حتی انسان‌هایی عقب افتاده قلمداد شده‌اند، اما در همین حال از استعدادهای هنری و ریاضیاتی ناشناخته و فوق العادهای برخوردارند. این داستان‌های بی‌نظیر هر چند به شکلی باورنکردنی عجیب به نظر می‌رسند، اما در روایت همدلانه دکتر ساکس عمیقاً انسانی دیده می‌شوند. کتاب ماجرای مواجهه بیماران، نزدیکان آنها و پزشکان با مشکلات عصب روان شناختی است.

دکتر ساکس لحظه‌ای هم فراموش نمی‌کند که مسئولیت نهایی پزشک در برابر کیست: «انسانی دردمند که رنج می کشد و مبارزه می کند.»